نوروز سنگ بنای فرهنگ ایرانی

به گزارش “آژنگ نیوز”نوروز سنگ بنای فرهنگ ایرانی است، از این رو عظمت برگزاری آیین نوروز حکایت  شگفتی است و بیانگر نقش و اهمیت برگزاری آیین  و آیین های متعد د دیگر  برای بزرگداشت فرهنگ ایرانی است. در ایران هر سال دوازده ماه و هر ماه ۳۰ روز و هر روز به نام ایزد انی بوده که نماینده خوشی فرخندگی و نگهبان همه زیبایی‌ها بود .هر روز که نام ماه و نام روز با هم یکی می‌شد جشن می گرفتند و شادی می کردند .گذشته از این جشن های ماهانه جشنهای بزرگی چون نوروز و مهرگان داشتند . نوروز در این میان از مهم‌ترین جشن‌ها  بود.به گفته ابوریحان بیرونی در کتاب التفهیم نوروز نخستین روز است از فروردین ماه و از این جهت روزنو نام کردند زیرا که پیشانی سال نو است. نوروز را به دوران حکومت جمشید اساطیری نسبت می دهند و معتقدند که او در چنین روزی جشن گرفت و شادی کرد و رختی نو پوشید . به همین جهت تا به امروز به نام نوروز جمشیدی مانده است فردوسی از آن چنین یاد می کنند:

تو رفت  از جهان نامور شهریار

 پسر شد به جای پدر تاجدار

 گرانمایه جمشید فرزند اوی

عید نزد مردم

 اما شیوه برگزاری نوروز از قدیم بود حکایتی دیگر است.این آیین  در نزد پادشاهان  به یک گونه رواج داشت . مردم  عادی نیزمراسم ویژه ای برای خود داشتند یعنی برگزاری نوروز چنین بود که با گذشت چند روز از  اسفند ماه مردم سبزی می‌کاشتند گردگیری میکردند و به  پاکیزگی خانه و خانه تکانی می‌پرداختند هرکس مناسب و متناسب با توانایی خود آذوقه نوروزی خود را فراهم می کرد.

همه  می کوشیدند با خانه های پاکیزه و شسته رفته ،سبزه ها  به نشانه خرمی ، لباسهای نو ،چهره های شاد و خندان نوروز را پذیرا شوند .در شب عید هیچ خانه ای  پیدا نمی‌شد که  آتش در آن روشن نگردد و دود از بخاری بالا نروذ. حتی اگر خانواده  ای عزیزترین فرد خود را از دست بدهد حق ندارد  خانه اشان خاموش و بی‌فروغ بمانند.

زیرا همسایگان می‌آمدند و آتش می افروختند، اجاق شان را روشن می کردند و خوراک گرم برای شان می پختند و می کوشیدند تا آنان را وادار کنند که رخت‌های نو بپوشند .زیرا باور داشتند که اگر در هنگام تحویل سال کسی با قیافه گرفته  و غمزده  باشد، تا پایان سال همچنان  غمگین خواهد بود و هر روز غمی به خانه اش می آید.

دعاهای نوروزی

در  یکی از دعا های ۲۱ گانه  تاکید شده یکی از خدایان قدیمی ویژه  ماه فروردین است .او نیروی نگهدار آدمی است این نیرو پیش از آفرینش انسان به گونه فرشته آفریده شده و جاویدان است ایرانیان باور داشتند که فروهر ها که برابر با آنچه امروز می دانیم پس از مرگ بالا می‌روند و در زمان های معینی باز می گردند تا از دودمان خود آگاه شود. دودمان ها نیز برای این که روح نیاکانشان شاد خرم باشد و به خوشی بازگردند آنروز ها را به خوشی  برگزار می کردند و آنها را جشن فروردین میگفتند. خوراک  های نیکو می‌پختند  و قسمتی از آنخوراک آرا و بر بام ها می گذاشتند، تا روح گذشتگان  بدانند که فرزندان آنان  در بیچارگی و تنگدستی به سر نمی‌برند.بدین روی روان  گذشتگان هم بازماندگانش شاد و خرم  باشد.بدون تردید ملتی با چنین سنت‌هایی همواره ملتی سرزنده و شادمان بوده است. بدون شک پس از حکومت ساسانیان نیز این فرهنگ ایرانی  تداوم داشت  و همواره تلاشهایی  برای آنکه این فرهنگ ایرانی به صورتی جهانی تبدیل شود و از گزند فراموشی محفوظ بماند صورت گرفت به خصوص در زمان هایی که امکان از بین رفتن این سنت وجود داشت به عنوان نمونه در روزگار غزنویان بیم  ناتوان شدن سنت‌های دینی می‌رفت. شاعران و سخنوران با سرودن اشعار مختلف تلاش کردند  با  این سخنان زیبا و دل انگیز از آیین نوروز حفاظت کنند .مثلاً عنصری در دربار محمود غزنوی چنین خواند:

 باد نوروزی همی در بوستان بت گر شود

تا ز صنعش  هر درختی  لعبتی دیگر شود

….

روز هر روز ی بیافزاید چو قدر شهریار

توستان چون بخت او هر روز داناتر شود

یا فرخی سیستانی نیز می گویند

 ز باغ ای باغبان ما را همی بوی بهار آید

 کلید باغ ما را  ده که فردا مان به کارآید

منوچهری می‌فرماید:

 نوروز روز خرمی بی عدد بود

 روز طواف ساقی خورشید خد بود

همچنین می گوید :

برای لشگر زمستان نوروز نامدار

کرده است رای تاختن  وقصد کارزار

بدین ترتیب با حفظ این آیین کهن ایرانیان کوشیده اند که مبانی فرهنگی را بزرگ داشته و سنگ زیرین  بنای این کشور را  محفوظ بدارند.

گروه تاریخ