“آژنگ نیوز”:بیان ویژگی های چهارشنبه سوری به روایت فردوسی ،نشانگر جایگاه این سنت دیرین در فرهنگ ایرانی است.بنابر این برای اجرای درست آن ودرک جایگاه آداب و سنن در جهت ارتقاءفرهنگی و جلوگیری از تبدیل آن به یک مردم آزاری سالیانه! ضرورت دارد.
معنی کلمه ی «سور»، در شاهنامه مهمانی و جشن و سرور بیان شده است. براساس روایت فردوسی در اشعارش در شاهنامه ، سیاوش (سیاه ور شن=دارنده ی اسب سیاه) در ۷ سالگی مادر خود را از دست می دهد و پدرش (کی کاووس=کاووس شاه) پس از چند سال، با دختری زیبا به نام «سودابه» ازدواج می کند. سودابه با اولین ملاقات سیاوش، سخت به او دل می بازد و با چیدن نقشه ای، ناپسری خود را به کاخش دعوت می کند. بعد از کلی تعریف از زیبایی سیاوش، به او پیشنهاد بی شرمانه و خلاف اخلاق میدهد. سیاوش عصبانی می شودو همزمان با ترک تالار کاخ سودابه، به او یادآوری می کند که او را همچون مادر می بیند و بس. سودابه از ترس برملاشدن واقعه، شروع به داد و فریاد کرده ( مانند داستان «یوسف و زلیخا») دامنش را پاره و حتی با زخمی کردن صورت خود به عمد، گناه را متوجه سیاوش می کند.
با سر وصدای ایجاد شده، پادشاه و نگهبانان خود را باعجله به محل می رسانند و با مشاهده ی مظلوم نمایی سودابه، کار به جایی می کشد که سیاوش برای اثبات «پـاکــدامــنـــی» خود و «تـــَـردامــنــی» سودابه، حاضر به «گذر از آتش» می شود. گفتنی است که در آن دوران، «قسم خوردن» به دوشکل بوده. یکــم: ور(سوگند) خوردن که در اصل خوردن پودر «گـوگــرد» بوده و با زنده ماندن شخص سوگند خورده، دیگران پی به بی گناهی او می بردند. دوّم: گذر از تونل آتش. از قضا، سیاوش سوار بر اسب سیاه خود در روز بهرامــشید (سه شنبه ی آخر سال) به سلامت از تونل آتش عبور کرد. شاه، به شادمانی اثبات بی گناهی فرزند خود، دستور داد مردم سرتاسر کشور از روز چهارشنبه تا ناهیدشید (آدینه/جمعه) جشن و سورچرانی برگزار کنند.
از آنجا که سودابه از این واقعه، کینه ای سخت بردل گرفت؛ آنقدر توطئه ها کرد تا اینکه پایان زندگی سیاوش، به مرگی ناهنجار ختم شد.
البته در حال حاضر مراسم «سوک سیاوش» فقط در قسمتهایی از استانهای فارس، لرستان و نیز بخارا(تاجیکستان) برگزار می شود.اما جشن چهارشنبه سوری نیز دچار تغییرها و تحریفهایی شده است.
در مجموع برای تبیین فلسفه قدیمی این مراسم باید اشاره کرد :جشن چهارشنبه سوری سمبلی از آمدن نور و ازبین رفتن ظلمت جهل و تاریکی است. به نوعی ایرانیان، هرگونه بدی و زردی و پلشتی را با قرمزی نور آتش بخاطر خاصیت گندزدایی آن، از بین می بردند. به همین جهت آتش در این مراسم وجهی غالب داشته است.
در هر حال چهارشنبه سوری در تاریخ ایران ثبت شده است ،آنرا نمیتوان نادیده گرفت.اما باید وجوه درست آن را تقویت کردو ازاضافه کردن رفتار نادرست به آن که موجب تخریب ،مجروح شدن مردم و ایجاد آزار و سرو صداست جلوگیری کرد.
گروه تاریخ