“آژنگ نیوز”:نکاتی در مورد طرح نمایندگان مجلس شورای ملی در خصوص اشیاء باستانی ایران.نمایندگان مجلس طرح «استفاده بهینه از اشیاء باستانی و گنج‌ها» این روزها روی میز تصمیم‌گیری دارند. طرحی که ادعا دارد از طریق ایجاد بازاری برای خرید و فروش اشیاء باستانی و گنج‌ها به دنبال تبدیل شدن ایران به هاب منطقه‌ای خرید و فروش آثار باستانی و ورود ارز به کشور» است. در حقیقت محدودیت‌های مربوط به خرید و فروش اشیاء تاریخی برداشته می‌شود.
این طرح اما در جامعه باستان‌شناسی و میراث فرهنگی واکنش‌های شدیدی را برانگیخت. ترس خبرگان آن بود که این قانون زمینه‌ساز خروج آثار باستانی از ایران شود. ترسی که با توجه به توانمندی ساختار بوروکراسی ایران کاملا به جاست.
برداشت دوم:
چهار موزه اصلی ایتالیا برنامه خود را برای انتشار و فروش آثار خود به صورت توکن NFT اعلام کردند. موزه هرمیتاژ (Hermitage) سن‌پترزبورگ نیز با همکاری بایننس (Binance) اقدام به عرضه توکن آثاری از داوینچی و مونه نمود.
موزه‌های بزرگ دنیا در دو سال اخیر و با گسترش بازار «توکن‌های غیرقابل معاوضه» یا NFT اقدام به استفاده از این فناوری در عرضه آثار خود کرده‌اند.
مهارت نو شدن
توسعه فناوری‌های نوین منجر به بازتعریف تمامی مفاهیم قدیمی شده است و به این ترتیب همراه با زایش هر فناوری، ابزارهای بشر و فهم او از پدیده‌ها نیز تغییر می‌کند. نه تنها ابزارهای جدید می‌تواند تغییراتی در مدل‌های کسب‌وکار یا نحوه بهره‌برداری از یک اثر را تغییر می‌دهد؛ اما بالاتر از آن مفاهیم جدیدی است که با هر فناوری زاییده یا بازتعریف می‌شود.
حقوق مالکیت فکری (IPR) یکی از همان مفاهیم کلیدی است که در دنیای اینترنت در حال پوست انداختن و تحول و در نهایت بازتعریف است. ابزارهایی مانند «توکن‌های غیرقابل‌معاوضه» (NFT) در سال‌های آینده مهم‌ترین ابزار حفاظت از حقوق مالکیت فکری خواهد بود.
در حقیقت موزه‌های بزرگ دنیا به دلایل مختلفی مانند موارد زیر سخت در حال یافتن راه‌هایی برای بهره‌گیری از ظرفیت‌های فناوری‌های جدید مانند NFTهستند:
۱⃣امکان حفاظت از مالکیت‌های فکری آثار خود
۲⃣امکان عرضه آثار ملی در بازار جهانی، بدون واگذاری مالکیت آن اثر به دیگری
۳⃣زمینه‌سازی برای بهره‌گیری از آثار ملی در محصولات فناوری اطلاعات مانند بازی‌های رایانه‌ای
۴⃣ایجاد کانال درآمدی جدید برای موزه‌ها
۵️⃣توسعه سازوکاری جدید برای اصالت‌سنجی آثار
به این ترتیب موزه‌ها نیز مانند سایر نهادها نیاز به نو شدن دارند. درست در زمانی که موزه‌های پیشروی جهانی در حال یافتن زمینه‌های جدید هستند، قانون‌گذاران و سیاست‌گذاران ایرانی در حال بررسی طرحی هستند که صرف نظر از درست بودن یا نادرست بودن‌اش، اساسا تاریخ انقضاء این تصمیم‌گیری‌ها مدت‌هاست که سر رسیده است.
همین که مجلس قانون‌گذاری سرگرم مساله‌ای است که به زمانه‌ی حال ارتباطی ندارد؛ به اندازه کافی تاسف‌برانگیز است. آنان به اندازه‌ای از فهم دنیای جدید دور هستند که هنوز خیال می‌کنند تا با آزادسازی خرید و فروش آثار باستانی می‌توانند هاب منطقه‌ای شوند!
آنان هنوز متوجه نشده‌اند که روندهای جهانی در این حوزه بیش از هر چیزی بر پایه فناوری است.
چارچوب‌بندی
سیاست‌گذار ایرانی نه تنها ارتباطش را با جامعه از دست داده است، بلکه ارتباطش را با فناوری و نوآوری نیز از دست داده است، آن هم در عصر فناوری. در روزگاری که تصمیم‌گیری پیرامون اغلب موضوعات دارای جنبه‌های فناورانه است، سیاست‌گذار ایرانی هنوز فناوری را وارد تحلیل‌هایش نکرده است.
در حقیقت مروری بر همین طرح استفاده بهینه از اشیاء باستانی و گنج‌ها» کافی است که نشان دهد، بیش از ترس از خروج آثار باستانی و کهنه، باید از تفکرات باستانی و کهنه ترسید. تفکراتی که همواره سرگرم «مساله‌هایی قدیمی» با «راه‌حل‌های قدیمی» هستند. این نگاه‌های از رده خارج‌شده بیش از طرح‌هایی که می‌بینیم خطرناک هستند. نگاه از رده خارج است که هر روز به اسم یک طرح، در حال نادیده گرفتن آینده ایران و توسعه ایران است.
پیشنهاد می‌شود که وزارت میراث به سرعت پیش‌نویس لایحه انتشار NFT آثار باستانی ایرانی را منتشر کند. شاید زمان آن رسیده است که به جای پرداختن به مساله‌های قدیمی، هر طرح از رده خارج‌شده‌ای را بهانه‌ای کنیم برای کمی نگاه رو به جلو و کمی نگاه بلندمدت‌تر!
نویسنده:امیر ناظمی
گروه گزارش