“آژنگ نیوز”:خرما به عنوان یک محصول کشاورزی شناخته می شود که می تواند فعالیت بازرگانی منحصر به فردی برای کشور ما فراهم آورد. نکته مهم در این خصوص آن است که تبدیل این ماده خوراکی به یک تولید سازماندهی شده و صنعتی نقش اساسی در فعالیتهای اقتصادی خواهد داشت. به همین جهت به تلاشهایی که در رابطه به صنعتی شدن تولید خرما صورت گرفته اشاره می شود.همگان می دانند که در اقتصاد مردم خوزستان خرما نقش عمده ای دارد. در سال ۱۳۵۲ بیش از ۶۰ تا ۷۰ هزار کشاورز در این منطقه از درآمد این درخت پرثمر محلی اعاشه می کردند. خرمایی که در این سالها در خوزستان به دست می‌آمد از نوع”سایر” است و بیشتر جنبه صادراتی دارد. خرمای سایر رطوبت کمتری نسبت به انواع دیگر خرما دارد .در این سالها هشت شرکت بزرگ در خوزستان به کار صادرات خرما اشتغال داشتند و سالیانه در حدود ۱۴ تا ۱۵ هزار تن خرما به خارج صادر می‌گردید. در سال ۱۳۵۲خریداران عمده خرما کشورهای استرالیا نیوزلند کانادا هستند.
تا ۵ سال قبل (یعنی سال ۱۳۴۷)، در تهیه و بسته بندی خرما هیچگونه اصولی رعایت نمی شد.نخیلات خرما روی حصیر هایی که از کثافت بازمین تفاوتی نداشت ریخته میشد، بعد خرما در کارگاه ها روی زمین یا داخل سبدهایی کثیف قرار می گرفت .آنوقت کارگران که در میان آنها از کودکان خردسال تا مردان و زنان سالخورده وجود داشت با دست هایی آلوده و کثیف مشغول بسته بندی می شدند.
نحوه تهیه خرمای بی هسته، از همه چندش آورتر بود. در این کارگاه ها هسته خرما و زائده انتهای آن را با دندان خارج می کردند. در بسته بندی خرما نیز به همین تناسب هیچگونه نظافت و دقت به کار نمی رفت. وضعیت کارگاه های تهیه و بسته بندی بسیار نامناسب و غیر بهداشتی بود . کارگاههای تهیه خرما اغلب در زیرآلاچیق های حصیری مملو از پشه و مگس برپا شده بود .در چنین محیطی کودکان شیرخوار و بچه های کوچک نیز در اطراف مادران خود”ولو” بودند .به این ترتیب خرما در بدترین شرایط ممکن تهیه و عرضه می گردید.
خریداران که به این ترتیب با این واقعیت آشنا شده بودند، از خرید خرمای ایران سرباز می زنند یقینا که اگر این وضع ادامه می‌یافت، صادرات خرما امکان پذیر نمی گردید.
در چنین شرایطی موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران وارد میدان شدو علیرغم ناراحتی برخی از صاحبان بانفوذ کارگاهها، مقرراتی وضع کرد و اجرای آنها را زیر نظر گرفت که به تدریج وضعیت دچارتغییرات فراوانی شد.به گونه‌ای که در سال ۱۳۵۲ کارگاههای تهیه خرما بهداشتی با وسایل مدرن اقدام به تهیه خرما برای صادرات می کردند.
به تدریج شست و شوی دست و نظافت عادت کارگران شده، کارگاهها در محوطه های وسیع و ساختمان های محکم برپا شده و با سمپاشی و کشیدن پنجره های توری از ورود پشه و مگس به شدت جلوگیری گردید.
به این ترتیب خرمای صادراتی ایران نه تنها بازارهای را از دست نداد بلکه توانست به دلیل کیفیت و مرغوبیت خود بازارهای جدیدی را هم به دست آورد .
گروه تاریخ