روزگاری که تهران صاحب خیابان شد

“آژنگ نیوز”:روزگاری که تهران صاحب خیابان شد،زیاد دور نیست ،زیرا پدیده خیابان در ایران و تهران یک پدیده جدید و یک معماری تازه شناخته شده به شمار می آید .به گونه ای که در زمان اعلام مشروطیت تهران فقط ۵ محله و جمعاً نزدیک به ۱۷ هزار خانه داشت و امور شهر برعهده کدخدا نایب پلیس و یا پاتوق دار بوده است .

از نظر ارتباط با خیابان کشی  در شهر  شاید فقط همین مسئولیت قبلی یا آخری می ‌توانسته به موضوع راه ارتباط داشته باشد. املاک تهران به قصر قاجاری و خانه های دور و اطراف این قصر منحصر می‌شده است .

خیابان کشی ها  از سال‌های ۱۳۰0 هجری شمسی به بعد که ارگ قاجاری تخریب شد و دروازه های شهر برچیده شده و خندق  دور  آنها نیز پر شدند ،آغاز گردید. از این دوره بلدیه تهران   (که تا پیش از این فعالیت چندانی نداشت )اقدام به ساختن خیابان های مدرن کرد . در نتیجه  با محاسبه خیابانها وسعت تهران در سال ۱۳۰۸ هجری شمسی به ۲۴ کیلومتر مربع رسید و این میزان در سال ۱۳۱۲ به ۴۶ کیلومتر افزایش یافت.

تاسیسات و ساختمان های عمده و مشهور این دوره به طور خلاصه خلاصه عبارتند از کاخ مرمر ،ایستگاه راه آهن تهران، دانشگاه تهران ،وزارت امور خارجه ،ساختمان موزه ایران باستان ،کاخ سعدآباد ،بانک ملی ایران، کاخ وزارت دارایی ،کاخ وزارت دادگستری، ساختمان شهربانی، موزه مردم شناسی ،کارخانه برق  وساختمان پست و تلگراف . برای ارتباط این ساختمان ها و مراکز با یکدیگر خیابان هایی در تهران ساخته شده اند :مانند خیابان پهلوی از جنوب به شمال (خیابان ولیعصر امروزی) خیابان های شرقی غربی  مانند خیابان انقلاب ،جمهوری  و خیابان سپه که این خیابان ها موجب رشد و توسعه شهر تهران شدند.

به تدریج در سالهای بعد خیابان های جدیدی برای بهتر شدن عبور و مرور وسایل نقلیه در تهران ساخته شده است. از جمله خیابان ها خیابان های کریم خان زند خیابان مطهری ، خیابان نادر شاه سابق  ومیرزای شیرازی امروزین ودر خیابان ۴۵ متری تهرانپارس(دماوند امروزی) را می توان نام برد .

اقدام بعدی در سالهای دیگر توسعه و تعریض خیابان های شهر تهران در آغاز دهه ۴۰ هجری شمسی توسط  بلدیه سابق و شهرداری تهران بود که  به توسعه خیابان‌های ظهیرالاسلام ،آشیخ هادی ،فیشرآباد ،میدان ونک، میدان منیریه میدان ژاله ( شهدای امروزی) منجر گردید. در آغاز سالهای ۱۳۴۰ هجری شمسی به بعد تهران دارای ۲۰۴ خیابان و بیست میدان بزرگ بود که این میادین و خیابانها توسط کوچه ها به یکدیگر متصل می شدند.

گروه تاریخ