تصویری از مظفرالدین شاه قاجار درحال نوشیدن آب معدنى در سفر کنترکسویل فرانسه در سال ١٢٨١ هجرى شمسى. شاه در زیر عکس نوشته است که :عکس ما است وقتى که آب مى خوریم!

image 226 - پایگاه اطلاع رسانی آژنگ

مظفرالدین‌شاه قاجار،در سال ۱۳۱۳ هجری قمری یک ماه و هشت روز پس از کشته شدن پدرش از تبریز وارد تهران شد و در سن ۴۵ سالگی به تخت سلطنت نشست. او که مردی علیل و بیمار بود بلافاصله پس از رسیدن به سلطنت با وجود مشکلات اقتصادی کشور به بهانه مداوای بیماری خویش و استفاده از آب‌های معدنی تصمیم به سفر اروپا گرفت.

اومانند پدرش ، ناصرالدین شاه ، سه بار به اروپا سفر کرد و حتی برای پرداخت هزینه های سفرخود (از جمله همین سفر مخصوص برای آب خوردن) از نیکلاس دوم روسیه وام گرفت. برای انجام این امرامین‌السلطان (اتابک اعظم)، که در ۹ بهمن ۱۲۷۸ برای دومین بار با وعدهٔ تأمین مخارج سفر شاه، به مقام صدارت منصوب شده بود، قراردادی برای دریافت ۲۳ میلیون و پانصد هزار روبل قرضه از روسیه امضا کرد و در ازاء آن عایدات گمرکات ایران را، که ممر اصلی درآمد خزانه بود، به وثیقه گذاشت. با دریافت این قرضه، مقدمات سفر مظفرالدین شاه به فرانسه فراهم شد.

مظفرالدین شاه بخش عمده این سفر را به درمان خود اختصاص داده بود .مثلا در مورد دندانهایش !!می نویسد:دندانسازی که از پاریس خواسته بودیم آمده بود، چند دانه دندان‌های ما را اصلاح کرده و دو سه تا هم مانده است که فردا اصلاح نماید… روز چهارم ربیع‌الثانی مسیو کالازوفسکی طبیب معروف چشم را خواستیم به حضور ما آمد و به او گفتیم که از یک چشم ما قدری آب می‌آید. فورا با آبدزدک (قطره‌چکان) دوای مختصری به چشم زد و رفع شد. پس از اینکه او رفت دندانساز آمد و دندان‌های ما را اصلاح نمود.

در مورد این سفر شرح دیگری هم در شماره اول مجله یادگار وجود دارد که ترجمه‌ای از یک کتاب به نام «اعلیحضرت‌ها» به قلم ژاویه پائولی میهماندار رسمی وزارت داخله فرانسه است. این شخص که از طرف دولت فرانسه میهماندار رسمی مظفرالدین شاه در این سفر بوده است، ضمن نقل روایات و خاطرات مختلف، داستان جالبی از دعوت ملکه روس به ناهار و ماجرای دندان مصنوعی شاه بیان می‌کند:

علیاحضرت هنوز بر سر میز ننشسته که پیشخدمتی با یک سینی طلا آمد و چیزی را که در ابتدا در وصف آن حیران مانده بودیم پیش شاه آورد. شاه بدون اینکه خم به ابرو بیاورد با ‌‌نهایت بی‌اعتنایی به حضار دست دراز کرده و آن را در انگشتان خود گرفت و با مهارتی مخصوص بین دو فک خویش نهاد. البته بعد از آنکه دانستید که این چیز دندان عاریه شاه بود، حالت بهتی را که به حاضران دست داد می‌توانید حدس بزنید!

در همین کتاب نویسنده به تعدادی از نامه‌ها و عریضه‌های بی‌شماری که مردم پاریس برای شاه ایران نوشته بودند-والبته هرگز به‌دست او نرسید-اشاره دارد که یکی از جالب‌ترین آنها نامه درخواست کار یک دندانساز فرانسوی است که گویا شرایط و بازار کار در ایران را خوب ارزیابی کرده بود.

در پاریس او را با فیلمبرداری آشنا کردند و بلافاصله به عکاس خود میرزا ابراهیم خان دستور داد تجهیزات و دانش لازم را برای آوردن تصاویر متحرک به ایران بدست آورد. این رویداد در خاطرات سفر وی ثبت شده است که سوابق مفیدی از سفرهای او را به دست می دهد. در مورد سفرهایش به اروپا ونشست او با آیمه اسکار استیونز در اروپا نیز یک گفتگوی مفصل ضبط شده است.

اولین سفر مظفرالدین شاه به اروپا هفت ماه به طول انجامید و در این مدت پنجمین پادشاه قاجار از کشورهای روسیه، اتریش، سوئیس، آلمان، بلژیک، فرانسه و در راه بازگشت از ترکیه (عثمانی) دیدن کرد.

دومین سفر مظفرالدین شاه به اروپا که در ۲۲ فروردین ۱۲۸۲ شمسی آغاز شد شش ماه طول کشید و در این مدت مظفرالدین شاه از اتریش، آلمان، بلژیک، فرانسه، انگلستان و ایتالیا بازدید کرد. مقصد نهایی مظفرالدین شاه در این سفر انگلستان بود.

مسافرت سوم شاه به اروپا روز ۱۶ خرداد ۱۲۸۴ شمسی آغاز شد و ۴ ماه به طول انجامید. این سفر نیز متعاقب دریافت یک وام ۲۹۰ هزار لیره‌ای از بانک شاهی انگلیس عملی شد.

گروه تاریخ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *