تقویم باستانی ایران (زرتشتی امروز)، مانند تقویم فعلی، خورشیدی است. در این تقویم هر سال ۱۲ ماه دارد و همهٔ ماه‌ها سی‌روزه هستند؛ به‌‌عبارتی مجموع روزهای ماه‌های سال ۳۶۰ روز است.

پنج روز باقی‌ می‌ماند که پس از روز ۳۰ اسفند قرار می‌گیرند. این پنج روز با نام‌های «پنچه، بهیزک، یا خمسهٔ مسترقه (پنجهٔ دزدیده)» شناخته می‌شوند و هر کدام از این پنج روز نام مخصوص خودش را دارد.

هر کدام از روزهای ماه هم، با نام مختص خود شناخته می‌شوند:

۱. اورمزد
۲. بهمن
۳. اردیبهشت
۴. شهریور
۵. سپندارمذ
۶. خرداد
۷. امرداد
۸. دی به آذر
۹. آذر
۱۰. آبان
۱۱. خور
۱۲. ماه
۱۳. تیر
۱۴. گوش
۱۵. دی به مهر

۱۶. مهر
۱۷. سروش
۱۸. رشن
۱۹. فروردین
۲۰. بهرام
۲۱. رام
۲۲. باد
۲۳. دی به دین

۲۴. دین
۲۵. ارد
۲۶. اشتاد
۲۷. آسمان
۲۸. زامیاد
۲۹. ماراسفند
۳۰. انیران (انغران)

image 15 - پایگاه اطلاع رسانی آژنگ

هر روزی که نام روز و ماه یکسان بوده در آن روز جشنی برگزار می‌شده ــ که هنوز برگزار می‌شود ــ و آن جشن را با نام آن روز به‌اضافهٔ پسوند «-گان» نام‌گذاری کرده‌اند:

۱۹. فروردین از ماه فروردین: فروردینگان
۳. اردیبهشت از ماه اردیبهشت: اردیبهشتگان
۶. خرداد از ماه خرداد: خردادگان
۱۳. تیر از ماه تیر: تیرگان
۷. امرداد از ماه امرداد: امردادگان
۴. شهریور از ماه شهریور: شهریورگان
۱۶. مهر از ماه مهر: مهرگان
۱۰. آبان از ماه آبان: آبانگان
۹. آذر از ماه آذر: آذرگان
۸. دی به آذر از ماه دی: دیگان
۱۵. دی به مهر از ماه دی: دیگان
۲۳. دی به دین از ماه دی: دیگان
۲. بهمن از ماه بهمن: بهمنگان
۵. سپندارمذ از ماه سپندارمذ: سپندارمذگان

نکته‌ای که باید به آن توجه شود، این است که در گاهشماری امروزی (خیامی) شش ماه اول سی‌ویک‌روزه است، بنابراین هنگام تبدیل تاریخ بین این دو تقویم مسئلهٔ روز سی‌ویکم را باید در نظر گرفت و به‌ازای هر ماه از شش ماه اول سال، یک روز کم کرد.

image 14 - پایگاه اطلاع رسانی آژنگ

مثلاً روز پنجم خرداد تقویم فعلی برابر با بهمن روز (دومین روز) از خرداد ماه گاهشماری زرتشتی است

همچنین یکی بودن نام ماه‌ها در هر دو تقویم دلیلی بر معادل دانستن این دو سیستم گاهشماری نیست. با تصویب مجلس شورای ملی در ۱۱ فروردین سال ۱۳۰۴ نام ماه‌ها به‌صورت فعلی درآمد و پیش از آن نام ماه‌ها حمل، ثور، جوزا و … بود، چنانکه در افغانستان چنین است.

گروه تاریخ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *