“آژنگ نیوز”:خشک شدن دریاچه ارومیه طرح محمدرضا پهلوی و رژیمش بود.این طرح از سالها قبل کلید خورده بود. اما در مهر ماه سال ۱۳۵۰ خورشیدی و با افتتاح دو سد در مهاباد و میاندوآب ؛این طرح وارد فاز اجرایی شد.در همین راستا بود که سد شاهپور اول در مهاباد و سد کوروش در میاندوآب افتتاح شدند و همچنین قرار بود سدهای متعددی نیز برروی رود ارس ایجاد شود.
محمدرضا پهلوی در اظهاراتش دلیل ساخت این سدها را افزایش فعالیت کشاورزی در اطراف دریاچه ارومیه عنوان کرد.
وی گفته بود:در کنار کاشت انگور ؛پنبه وگندم ؛علاقه دارد که دراین منطقه سیب و هندوانه کاشته شود.
بنابر این ساخت سدها عامدانه بوده و با هدف خشک کردن دریاچه رضاییه(ارومیه)صورت گرفت. در گزارش رسمی که در روزنامه اطلاعات همان زمان؛ منتشر شد چنین آمده است:
شاهنشاه با اشاره به نقشه آذربایجان غربی در دریاچه رضاییه جزیره ای را نشان دادندو گفتند: این جزیره قشنگی است و ما مایل هستیم که آب اطراف جزیره باقی بماند ولی بقیه قسمت های دریاچه بعلت ذخیره شدن آب رودخانه ها در دریاچه سد ها خشک خواهد شد.
آقای با توفسکی(طراح سد) بعرض رسانید میتوان موازنه آبی تهیه کرد و بر اساس آن تعیین کرد که وضع دریاچه رضائیه در آینده چه خواهد شد.
شاهنشاه فرمودند – دریاچه رضائیه زیاد بدرد ما نمیخورد چون آبش زیاد شور است و امکان زندگی موجودات آبزی نظیر ماهی و حتی علف در آن میسر نیست آقای با توفسکی بعرض رسانید که ما در تجربیاتی که بدست آوردیم باین نتیجه رسیده ایم که کوچکترین دخالت در طبیعت تغییرات کلی در سایر امور ایجاد میکند.
باید دید که وضع این دریاچه چه خواهد شد. اگر بکلی خشک شود عواقب دیگری ممکن است داشته باشد.
شاهنشاه فرمودند – ممکن است عواقبی داشته باشد ولی متاسفانه باید بگویم که در این اطراف جنگلی نداریم. بنابر این در این قسمت شروع به جنگل کاری خواهیم کرد و چون ابرهائیکه برای ما تولید باران میکند از مدیترانه می آید فکر نمیکنم خشک شدن دریاچه رضائیه زیاد موثر باشد .
تهیه و تدوین :حسن محرابی
گروه تاریخ