“آژنگ نیوز”:باغ وحش اختصاصی ناصرالدین شاه یکی از مراکز منحصر بفرد تهران دوره قاجار است.دکتر ویلکینز در کتاب سفر نامه اش می نویسد:از آن روزی که به تهران آمده بودم آرزو داشتم هرطور شده در اولین فرصت به تماشای باغ وحش سلطنتی بروم .ولی بنابر اطلاعاتی که اخیرا ” بما رسیده بود.این روزها بدستور ناصرالدین شاه همه حیوانات باغ‌وحش رااز قفسها آزاد کرده‌بودند دراینصورت امکان خطر حمله آنان به مراجعین بود .با این وجود تصمیم گرفتیم هر طور شده یک روز بطریقی کسب اجازه کنیم و به تماشای این باغ‌وحش اختصاصی نمونه برویم .
سرانجام موفق شدیم و یکروز صبح به آنجا رفتیم .بیشتر از همه این حیوانات از شیر میمونهای باغ‌وحش که موجودی بین شیر و میمون یا درحقیقت میمونی آرام و بی‌آزار از کمر ببالا به شکل شیر بود خوشم آمد . حیوانی اهلی و رام وبا محبت که اجازه می‌داد بدلخواه نوازشش کنی .
علاوه بر آن تعداد دو عدد شیر یک عدد خرس و دو عدد ببر جوان و گستاخ که همه اینها در جوار تعدادی گوزن ،آهو و بز کوهی به آرامی مشغول گشت زدن و هواخوری در باغ بودند بدون اینکه کاری به کار هم داشته باشند .
با این وجود نزدیک شدن کامل به ببرهای وحشی و سرکش اصلا خوشایند و بدون احتمال خطر نبود .در انتهای این باغ‌وحش قصر ویلائی بسیار زیبای سلطنتی قرار داشت که واقعا تماشائی بود . آن روز بهنگام مراجعت من باتفاق سرهنگ‌جی و سرگرد اس و مستر بی اتفاق جالبی برایمان رخ داد .
بدینصورت‌ضمن اینکه درحال گذشتن از میان زمینهای‌بایر واقع در پشت باغ‌وحش بطرف منزل مسکونی سرگردان بودیم.ناگهان از لای بوته و شاخه‌های وحشی کنار رودخانه متوجه هیکل حیوان درشتی شدیم که در حال آمدن بسمت ما بود . از مشاهده این حیوان به تصور اینکه یکی از شیرهای باغ‌وحش است که موفق به پریدن از بالای دیوار شده موی بر انداممان سیخ شد و از شدت وحشت همگی ابتدا در جا خشمان زد .
سپس با یک نگاه بطرف هم بر سرعت قدمهایمان افزودیم . بدون اینکه قصد دویدن و تحریک و تهییح‌حیوان را داشته باشیم . عرق سردی‌سرا پای مرا گرفته بود و هر لحظه منتظر پریدن حیوان از پشت بروی سر و شانه‌هایم بودم .
چند صدمتر جلوتر که بوته‌ها کوتاهتر و کوچه باغ مسیرمان روشنتر شد کمی مکث کردیم .زیر چشمی نگاه دیگری بطرف حیوان‌انداختیم حال از آنچه‌که بوضوح می‌دیدیم دچار خنده و خوشحالی شدیم .درعین حالیکه از این همه اشتباه و بزدلی خودمان شرمگین بودیم .سگ زرد درشتی را دیدیم که بی‌اعتناء به احوال آشفته ما سر بزیر در همان مسیر در حال جلو آمدن است.
عصر آن روز بنابدعوت قبلی به سفارتخانه‌نگلیس رفتیم و در باغ مصفای آن‌بصرف شام پرداختیم.
اولین باغ وحش ایران در زمان ناصرالدین شاه و دوشان تپه تهران افتتاح شد که در آن یک میمون و ۴ شیر نر و ماده از کوههای شیراز،۳ ببر از مازندران و یک یوز و ۳پلنگ از جاجرود و ۵خرس از دماوند نگهداری می‌شد.
کتاب:ایران در یک قرن پیش نوشته دکتر ویلکینز
گروه تاریخ