“آژنگ نیوز”: چه اتفاقی برای نخستین فروشگاه اتوماتیک غذا در جهان به نام هورن و هاردارت افتاد؟ در ابتداهمه چیز بسیار آینده نگربه نظر می رسید:رستورانی بدون پیشخدمت وکارگرپشت پیشخوان،یا هر کارمندی قابل مشاهده، جایی که شما به سادگی پول خود را دریک کیوسک شیشه ای ریخته ،یک بشقاب بخارپز از غذای تازه درست شده را برمیدارید و آن را به سمت میز خود میبرید.
بله به هورن وهاردارت حدوداً درسال ۱۹۵۰میلادی،خوش آمدید.رستوران زنجیره‌ای که زمانی دارای ۴۰ مکان در شهر نیویورک و ده‌ها مکان دیگر درسراسرایالات متحده بود،در زمانی بسیاردورکه دستگاه‌های خودکارهر روز به صدها هزار مشتری شهری خدمات رسانی میکردند.
منشا اتومات
اتومات اغلب به عنوان یک پدیده منحصرا آمریکایی در نظر گرفته می شود،اما در واقع، اولین رستوران جهان از این نوع در سال ۱۸۹۵ در برلین، آلمان افتتاح شد. نام–کوئیی سی سانا برگرفته از نام شرکتی که ماشین‌های فروش غذا نیز تولید می کرد است. این غذاخوری با فناوری پیشرفته شعبات خود را در دیگر شهرهای شمال اروپا مستقر کرد و کوئی سی سانا به زودی مجوز فناوری خود را به جوزف هورن و فرانک هاردارت داد که اولین اتومات آمریکایی را در سال ۱۹۰۲ در فیلادلفیا افتتاح کردند.
یک فرمول جذاب
مانند بسیاری دیگر از گرایش‌های اجتماعی، در اواخر قرن اخیر در نیویورک بود که خودکارها واقعاً شروع به کار کردند. اولین مکان نیویورک هورن و هاردارت در سال ۱۹۱۲ افتتاح شد و به زودی این زنجیره به فرمول جذابی دست یافت: مشتریان اسکناس های دلاری را با مشتی نیکل (از صندوقدارهای زن پشت غرفه های شیشه ای، با نوک لاستیکی روی انگشتانشان) مبادله می کردند، سپس دستگاهها با سکه ها به آنها غذا می دادند. مشتریان با ماشین‌های خودکار ، دستگیره‌ها را چرخانده و بشقاب‌های لوف گوشت، پوره سیب‌زمینی و پای گیلاس را در میان صدها مورد دیگر از منو استخراج می کردند. غذاخوری به سبک کافه تریا و اشتراکی بود، تا جایی که اتومات های هورن و هاردارت به عنوان یک اصلاح کننده با ارزش در برابر بداخلاقی صاحبان بسیاری از رستوران های شهر نیویورک در نظر گرفته می شدند.
قهوه تازه دم شده برای یک فنجان نیکل
هورن و هاردارت همچنین اولین رستوران زنجیره ای نیویورک بود که به مشتریان خود قهوه تازه دم کرده را برای یک فنجان نیکل ارائه کرد. به کارمندان دستور داده شد که هر قابلمه ای را که بیش از 20 دقیقه نشسته بود دور بریزند، سطحی از کنترل کیفیت که الهام بخش ایروینگ برلین برای ساختن آهنگ “Let’s Have Another Coffee” بود (که به سرعت به آهنگ رسمی هورن و هاردارت تبدیل شد). انتخاب زیادی (در صورت وجود غذا ) وجود نداشت، اما از نظر قابلیت اطمینان، هورن و هاردارت را می توان معادل دهه استار باکس در سال۱۹۵۰ در نظر گرفت.
پشت پرده
با توجه به تجهیزات پیشرفته و کمبود پرسنل قابل مشاهده، مشتریان هورن و هاردارت را می‌توان به خاطر این که فکر میکردند غذای آنها توسط روبات‌ها تهیه و نگهداری می‌شد، بخشید. البته اینطور نبود و می توان این بحث را مطرح کرد که اتومات ها با هزینه کارمندان سخت کوش خود موفق شدند. مدیران این رستوران‌ها هنوز مجبور بودند انسان‌هایی را برای پخت و پز، انتقال غذا به ماشین‌های خودکار و شستن ظروف نقره‌ای استخدام کنند، اما از آنجایی که همه این فعالیت‌ها در پشت صحنه انجام می‌شد، با پرداخت دستمزدهای پایین‌تر و اجبار کنار آمدند. به دلیل فشار کار بسیاری ازکارمندان اضافه کاری میکردند.
در دوران اوج خود، هورن و هاردارت تا حدودی به این دلیل موفق شد که اقدامات ویژه ای را انجام میدادند. مثلاجوزف هورن و فرانک هاردارت دستور دادند هر غذایی که در پایان روز خورده نشده بود به فروشگاه‌های ارزان قیمت تحویل داده شود و همچنین یک کتاب قواعد حجیم و چرمی منتشر کردند که به کارمندان در مورد پخت و پز و کارکرد صحیح آموزش می‌داد. از صدها آیتم منو هورن و هاردارت (بنیان‌گذاران، ۹ رستوران) نیز دائماً فرمول غذاهایشان را دستکاری میکردند و تا آنجا که ممکن بود در یک «میز نمونه» جمع می‌شدند، جایی که آنها و مدیران ارشدشان در مورد آیتم‌های منوی جدید رأی مثبت یا منفی میدادند.
محو محبوبیت
در دهه ۱۹۷۰، رستورانهای خودکاری مانند هورن و هاردارت محبوبیت خود را از دست دادند و مقصران به راحتی شناسایی شدند. فست فودهای زنجیره ای مانند مک دونالد و مرغ سرخ شده کنتاکی منوهای بسیار محدودتری را ارائه می کردند، اما «طعم» قابل شناسایی تری داشتند و همچنین از مزایای کار و هزینه کمتر غذا بهره مند شدند. کارگران شهری نیز کمتر تمایل داشتند که روز خود را با ناهارهای مفصل، همراه با پیش غذا، غذای اصلی و دسر بگذرانند، و ترجیح میدادند که غذای سبک‌تری را بخورند. بحران مالی در دهه ۱۹۷۰ نیویورک نیز احتمالاً افراد بیشتری را تشویق کرد تا وعده های غذایی خود را از خانه به دفتر بیاورند.
خارج از تجارت
در پایان این دهه، هورن و هاردارت تسلیم امر اجتناب ناپذیر شد و بیشتر مکان‌های خود در شهر نیویورک را به امتیازات برگر کینگ تبدیل کرد. آخرین هورن و هاردارت، در خیابان سوم و خیابان ۴۲، سرانجام در سال ۱۹۹۱ از کار افتاد. امروز، تنها مکانی که می‌توانید ظاهر هورن و هاردارت را ببینید، در موسسه اسمیتسونیان است که دارای یک قطعه ۳۵ فوتی است.بازمانده ای از رستوران اصلی ۱۹۰۲، و گفته می شود که ماشین های فروش زنجیره ای باقی مانده در انباری در شمال ایالت نیویورک از بین می روند.
مترجم:احسان محرابی
گروه گزارش