“آژنگ نیوز”:میخائیل گورباچف جایگاه ویژه‌ای در تاریخ نوین دارد. در مورد او دو دیگاه متفاوت وجود دارد یکی مثبت و دیگری منفی .در غرب او کسی است که به جنگ سرد پایان داد و بانی فروریختن دیوار برلین و وحدت دو آلمان شد.اما کمونیست‌ها از او بعنوان کسی یاد میکنند که پرونده اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی را بست.
به دنبال ،انجام اصلاحات در شوروی ،روند فضای باز و دمکراسی به دیگر کشورهای عضو بلوک شرق نیز کشیده شد و از پیمان ورشو نیز چیزی باقی نمانده بود. در روز نهم نوامبر سال ۱۹۸۹ دیوار برلین که نماد جدائی شرق و غرب اروپا بود، نیز فرو ریخت و گورباچف با هلموت کهل صدراعظم اسبق آلمان بر سر وحدت دو آلمان به توافق رسید. جهان غرب در همان سال به عنوان خدمات صلح‌دوستانه گورباچف، به او جایزه نوبل صلح داد.
اما گنادی زوگانوف، رهبر کمونیست‌های روسیه، امروز، از گورباچف بعنوان خائن و کسی که سیستم اتحاد شوروی را نابود کرد، یاد می‌کند.
البته گورباچف طی دوران ریاست جمهوری اش از میزان تنشهای جنگ سرد کاست و روابط روشنی با شماری از رهبران غربی پایه گذارد. در سپتامبر سال ۱۹۸۵، گورباچف پیشنهاد کرد که کشورش و آمریکا سلاحهای اتمی خود را به نیم میزانی که تا آن زمان بوده، کاهش دهند.
وی دراین حال، فرایند خارج کردن نیروهای روس را از افغانستان و مغولستان در روز ۲۸ ژوئیه همان سال آغاز کرد.
اما در این زمان در کنار اصلاحات ،مخالفتهای موجود در شوروی آتش زیر خاکستر بود .تا اینکه صبح روز ۱۹ اوت سال ۱۹۹۱، شهروندان اتحاد شوروی با این خبر از خواب بیدار شدند که در کشورشان کودتا شده است. گروهی از افراطیون حزب کمونیست به پشتیبانی کا.گ.ب، بر آنچه «جلوگیری از اصلاحات مخرب برای بقا اتحاد شوروی» نامیدند، میخائیل گورباچف را در استراحتگاهش در شهر کریمه حبس خانگی کردند تا از قدرت کناره گیری کند.
بوریس یلتسین نخستین رئیس جمهور منتخب روسیه و چند مقام ارشد دیگر در مقابل ساختمان پارلمان این کشور، طرح کودتا را افشا کردند و با پشتیبانی جمع کثیری از مردم در مقابل پلیس و ارتش دست به مقاومت زدند.
در این زمان بخش عمده ارتش طرف مردم را گرفت و گورباچف به مسکو برگشت و حکم بازداشت کودتاچیان را صادر کرد.
اما او عملا زمام قدرت را از دست داده بود. بیست و سوم اوت، بوریس یلتسین در حضور وی، حکم انحلال حزب کمونیست را امضا کرد. ظرف چند ماه آینده، بیشتر جماهیر شوروی با اعلام استقلال ، نقطه پایانی بر تاریخ اتحاد جماهیر شوروی گذاشتند.
میخائیل گورباچف حدود چهار ماه پس از استعفا از سمت رهبری حزب کمونیست اتحاد شوروی، از سمت ریاست جمهوری آن کشور نیز استعفا داد. دو روز پس از استعفای وی در ۲۵ دسامبر ۱۹۹۱، بوریس یلتسین دفتر سابق او را از آن خود ساخت.
گورباچف با دو برنامه گلاسنوست و پرسترویکا سعی کرد در اتحاد شوروی سابق فضای باز ایجاد و در راه رشد سوسیالیستی اصلاحاتی را وارد کند، اما جمله معروف وی به هنگام بازدید از آلمان شرقی در مورد خود اتحاد شوروی نیز صدق کرد. “آن‌که دیر از راه برسد، زندگی مجازاتش می‌کند”.
گروه تاریخ