“آژنگ نیوز”:رضاقلی خان هدایت (1288- 1215ق) معروف به «لـَلـِه باشی» شاعر و ادیب و تاریخنگار در زمان قاجار بود. 1 پدرش آقا هادی پسر اسماعیل کمال در زمان آقامحمد خان قاجار ریاست عمله خلوت را برعهده داشت و ظاهراً نسبش به کمال خجندی می رسیده است. پس از درگذشت آقاهادی در سال 1218ق، رضاقلی خان با مادرش به شهر بابُل نزد خویشاوندانش می رود؛ و پس از آن نزد محمدمهدی رفته و مشغول به تحصیل.می گردد.او به سرعت در تهران مدارج ترقی را طی میکند و به ریاست مدرسه دارالفنون می رسد.
رضاقلی‌طبرستانی، تذکره‌نویس سده سیزدهم هجری، در زمان آقامحمدخان، خزانه‌دار بود و در دوران فتحعلی‌شاه نیز این شغل را ادامه داد. در سفر فتحعلی شاه به اصفهان مورد توجه شاه قرارگرفت و لقب امیرالشعرایی یافت. پس از فتحعلی‌شاه، به‌دربار محمدشاه و سپس ناصرالدین‌شاه راه یافت و از طرف ناصرالدین شاه رئیس مدرسه دارالفنون شد. در سال ۱۲۶۷ قمری پس از پایان جنگ با ترکمانان ناحیه سرخس، به‌دستور امیرکبیر به‌عنوان سفیر به‌خوارزم رفت. هدف مأموریت او که یک سال به‌طول انجامید، آگاهی از اوضاع ماوراءالنهر از نظر سوق‌الجیشی، آزادی اسرای مسلمان و ممانعت از خرید و فروش آنان بود.
اسداله ایزدگشسب گلپایگانی ملقّب به درویش ناصرعلی، در کتاب شمس‌التواریخ در شرح احوال رضاقلی‌خان هدایت نوشته است: «امیرالشّعرا رضاقلی‌خان هدایت؛ در وصفش گفته:
تا که شعر ایجاد شد آمد دو شاعر در وجود، امرءالقیس از عرب، خانِ هدایت از عجم
کتاب ریاض‌العارفین و مجمع‌الفصحا و اصول الفصول او در جمع شعرا و عرفاً حقّی بزرگ دارد. ارادت خدمت مستعلی شاه شیروانی داشته و کتاب فرهنگ انجمن آرای او در بیان لغت فارسی بی‌مانند است و سه مجلّد روضهالصفای ناصری از اوست.
با چنین آهوی مشگین که تو داری با خویش، پنجه در پنجه شیران نر انداخته‌ای
و نیز از اوست:
در توبه من از می سعی عجبی دارید من توبه نخواهم کرد از من طلبی دارید»
فرزندان: وی عبارتند از علی‌قلی مخبرالدوله و جعفرقلی نیرالملک.وی جد صادق هدایت نویسنده ایرانی نیز هست.
گروه تاریخ