“آژنگ نیوز”نگاهی به تاریخ تاسیس موزه در ایران حاکی از قدمت بیش از یک قرن موزه در این کشور است.نخستین بار پیشنهاد ایجاد موزه توسط مرحوم مرتضی قلی هدایت ملقب به صنیع‌الدوله عنوان شد.
او در فکر ایجاد موزه و اداره‌ای به نام اداره عتیقات برای ساماندهی به وضع کاوش‌های تجاری بود اما به هدفش نرسید.
نخستین موزه در سال ۱۲۹۵ خورشیدی به نام موزه ملی یا موزه معارف در یکی از اتاق‌های بزرگ وزارت معارف که در سمت شمال بنای مدرسه دارالفنون (واقع در خیابان ناصرخسرو) قرار داشت، تشکیل شد.
این موزه دارای ۲۷۰قلم شی مفرغی، سفالی، شیشه‌ای، سکه، سلاح‌های قدیمی، مُهر، اشیاء چوبی، مرقعات، کتاب و منسوجات بود که به وسیله کارمندان اداره عتیقات جمع آوری یا توسط مردم اهدا شده بود.
در ۱۳۰۴ خورشیدی اشیای این موزه به تالار آئینه کاخ مسعودیه (واقع در خیابان اکباتان میدان بهارستان) منتقل شد. از سویی با آغاز حفاری باستان شناسان اروپایی به ویژه هیئت باستان شناسی فرانسه به ریاست ژاک دمُرگان از سال ۱۲۷۶ خورشیدی (۱۸۹۷ م) توجه ایران به اهمیت مواریث فرهنگی جلب شد. در سال ۱۳۰۶ خورشیدی امتیاز بدون قید و شرط طرف باستان شناسان فرانسوی در ایران لغو شد و به آنها اجازه داده شد تنها در شوش به حفاری بپردازند.
از سویی چون ایران تصمیم گرفته بود تا موزه و کتابخانه ملی تاسیس کند بنابراین امتیاز طراحی و اجرای این بناها به فرانسویان داده شد. به همین منظور آندره گدار مهندس فرانسوی در سال ۱۳۰۸خورشیدی/۱۹۲۹ میلادی برای تاسیس موزه و کتابخانه به ایران آمد و رسما کار خود را شروع کرد.
او برای هماهنگی موزه با تاریخ و هنر ایران نما و سردر ورودی موزه را به سبک نمای ایوان کسری (ایوانِ مدائن یا کسری برجسته‌ترین یادگار شاهنشاهی ساسانی، در تیسفون واقع در عراق فعلی) ساخت. رنگ آجرها را هم برای هماهنگی با معماری عصر ساسانی رنگ سرخ تیره انتخاب کرد.
ساخت موزه ۱۱هزار مترمربعی با ساختمان اصلی در سه طبقه سال ۱۳۱۴ آغاز شد. در طول دو سال عملیات ساختمانی آن به وسیله حاج عباسعلی معمار و استاد مراد تبریزی تکمیل و در سال ۱۳۱۶ خورشیدی رسما گشایش یافت.
احداث ساختمان موزه دوران اسلامی هم در سال ۱۳۲۳ در محوطه موزه ملی ایران آغاز شد و با وقفه‌های متعدد سرانجام در سال ۱۳۳۹ معماری آن پایان یافت اما انجام مراحل تکمیلی آن به سال‌های دورتر موکول شد. پلان آن هم به توجه به طرح چلیپای دوران ساسانی در نظر گرفته شد. سرانجام این موزه با حدود ۱۰ هزار متر مربع در چهار طبقه در سال ۱۳۷۵ افتتاح شد که دو طبقه آن به نمایش آثار و دو طبقه دیگر به سایر کارهای جانبی موزه از جمله سالن همایش اختصاص دارد.
این موزه از تیرماه سال ۸۵ به دلیل مشکلات ساختاری تعطیل شد و پس از ۹سال وقفه سرانجام در اواخر تابستان ۹۴ به روی عموم گشوده شد.
گروه گزارش