در سالهای شگل گیری اولیه تهران و در دوره قاجاریه بیشتر دیوار باغها کاهگلی (کاهگل ترکیبی از کاه وگل بود که برای ساخت دیوارها و قرار دادن یک سقف سبک از حلبی که شیروانی نام داشت ،بکار گرفته می شد)بود.البته برخی هم با گیاه حصار درست میکردند.اما دیوارهای کاهگلی بیشتر رواج داشت.وقتی تهران تبدیل به شهر شد،باغها نیز در داخل شهر قرار گرفتند.به این ترتیب شهرها هم صاحب دیوارهای کاهگلی شدند.به تقلید از دیوار باغها، بسیاری از خانه ها هم دیوار کاهگلی داشتند.با مدرن شدن شهر تهران و وسعت گرفتن آن، ساختمانهای مناطق جدید با دیوارهای سیمانی و آجری ساخته می شدند. اما تا اواخر دهه 40 هنوز دیوار برخی خانه های منطقه قدیم تهران و مرکز آن کاهگلی بودند.
بهره گیری از کاهگل در شهرستانها وسعت بیشتری داشت.زیرا در این مناطق سیمان ،آجر و سنگ به دلیل گرانی و کم بودن آن ،کمتر مورد استفاده قرار میگرفتند. استفاده از این مصالح بیشتر منحصر به مراکز دولتی بود.به عنوان نمونه تصویر ذیل که از کرج و جاده کرج به طرف چالوس در سال 1343 گرفته شده است. در آن یک گاری حامل کاه مشاهده می شود. در این زمان کاه فروشی یک شغل مهم بود و مشتریان بسیاری به کاه فروشان مراجعه میکردند.
چنانکه ملاحظه می شود،کف خیابان آسفالت شده است.(اگرچه آسفالت نامرغوب و ترک خورده!!) از این موضوع می توان چنین نتیجه گیری کرد که علیرغم پیشرفت تکنولوژیک و با وجود بهره گیری از آسفالت ،سیمان و آجر، کاهگل همچنان مورد استفاده بوده است. بخصوص آنکه اولا دیوارهای ساخته شده با این ترکیب ارزان بودنددوم اینکه ،برای تعمیرش فقط یک لایه کاهگل دیگر بر روی منطقه آسیب دیده می کشیدند. ازهمه مهمتر این دیوارها سبک بودند. در زلزله رودبار در سال 1369 روستاهایی که دیوارهایشان کاهگلی بودند،از روستاهایی که خانه ها با دیوارهای آجری و تیر آهن ساخته شده بودند،تلفات فوق العاده کمتری داده بودند.
لازم به ذکر است برخلاف تصور اولیه،بناهای کاهگلی دوام و عمر طولانی دارند.هم اکنون نیز حجمهای کاهگلی، بامهای گنبدی و بادگیرهای سر به آسمان کشیده پوشش دالانها و تیمچههای بازاری، حسینیهها و بالاخره گنبد و منارههای مسجد جامع و مساجد دیگر و بقعهها در مناطق مختلف کشور به چشم میخورد.
گروه تاریخ