“آژنگ نیوز”مشکلات در زمینه پژوهش وتحقیق،درمراکزعلمی ایران ؛دارای قدمت و پیشینه است.درمرداد ماه سال ۱۳۴۷ کم توجهی به فعالیتهای علمی موجب واکنش دانشگاهیان شده بود.دراین سال گزارشی تهیه شده بود که در بخشی از آن چنین آمده بود:
سکوت
دکتر عباس ریاضی کرمانی استاددانشکده علوم و منجم مشهور میگوید من محاسبات خود را با استفاده از روش های قدیمی و از طریق کتاب های دانشمندان قدیم ایران مانند خیام ، خواجه نصرالدین طوسی و دانشمندان دیگری انجام میدهم و چون به سبک های جدید آشنا هستم آنرا با این سبک ها تطبیق میدهم. دلیل این کار اینست که وسائل کافی در اختیار ندارم ، دیناری هم برای کار تحقیق به ماداده نمیشود . خلاصه نه وسیله ، نه جا ، و نه اعتبار و نه آدم داریم .
دکتر ریاضی گفت آنقدر برای این کارها تقاضا کرده ام و اقدامی نشده است که دیگر ساکت نشسته ام حالاهم اگر چیزی نمیپرسیدید من چیزی نمی گفتم .
تکان
دکتر ایرج لاله زاری استاد دانشگاه و رئیس آزمایشگاه شیمی دانشکده داروسازی می گفت عمل دولت برای ایجاد تحرک در وضع دانشگاه ها جنبه ملی عمیقی دارد و باید با دل و جان از آن استقبال شود.
توجه دولت باعث میشود تا ماتکان پیشتری بخود بدهیم و کنترل بیشتری در امر کار تحقیق بشود. اشخاص باید احساس مسئولیت کنند ، برای پیشرفت تحقیق در ایران راه حل اساسی اینست که جوانان تحصیل کرده خارج را که با روش های جدید آشنائی پیدا کرده اند بایران جلب کنند و اختیارات را از کسانی که سابقه خوبی نشان نداده اند سلب نمایند .
عده ای سد راه پیشرفت و تکامل تحقیق هستند و کنترلی هم در کنار نیست اگر کسی در صدد تخریب کاری هم برآید کسی از او نمی پرسد چرا خراب میکنی ؟ چه رسد به اینکه کسی بیاید و ببیند که افراد چه کار مفیدی انجام میدهند. من در محل کار خودم وسائل کافی در اختیار دارم و تاکنون نیز مقالات زیادی از کارهای من در مجلات خارجی منتشر شده است ولی باید کنترلی باشد تا معلوم شود که افراد چه میکنند.
استعداد و قریحه
دکتر آرمین معاون تحقیقاتی دانشکده پزشکی دانشگاه تهران معتقد است که برای پیشرفت تحقیقات قبل از هر چیز افراد تحصیل کرده و با استعداد را که دارای قریحه تحقیق هستند انتخاب کرد و وضعی بوجود آورد تا آنان معتاد به تحقیق شوند. این اولین قدمی است که یک کشور باید بردارد تا بتواند محقق خوب داشته باشد.
باید یک محقق قبل از هر چیز ایمان به تحقیق داشته باشد و ما برای محققین باید یک حقیقت درونی قائل باشیم ما عده ای از دانشجویان را که استعداد بیشتری و شوق بیشتری برای تحصیل داشتند انتخاب کردیم تا برای کار های تحقیقاتی با ما همکاری کنند.
دو تن از آنان مقالاتی درباره کارهای تحقیقاتی نوشتند که نظیر آن در کشورهای جلو افتاده هم کمتر سابقه داشت اما متاسفانه باید بگویم که دانشگاه نتوانست آنها را بعد از تحصیل نگاهدارد زیرا آنها به آمریکا رفتند و من مطمئن هستم که دیگر بایران نخواهند آمد متاسفانه به یک دانشجوی پزشکی پس از گذراندن دوره وظیفه و اخذ درجه دکترا برای انجام کار تحقیقات۴۰۰ تا ۵۰۰ تومان در ماه بیشتر نمیدهیم و با این ترتیب نمیتوان محقق برای کشور تربیت کرد.
از آن گذشته به علت کمبود بودجه و عدم پرداخت کمک هزینه دانشجویانی که برای کار تحقیق انتخاب میشوند. ما در سال گذشته نتوانستیم دانشجویان را باین کار بگماریم .
دکتر آرمین اضافه کرد: برای امر تحقیق قبل از هر چیز باید ما کارهای معمولی و روزانه خود را خوب انجام دهیم من مطمئن هستم که اگر روزی برسد که ما فقط کارهای روزانه را انجام دهیم با تمام دستگاه های تحقیق جای دیگر برابر هستیم .
از طرفی برای روشن کردن بیماری ها احتیاج به آزمایشهای بسیار جدید داریم و این برای ما گران تمام میشود متاسفانه باید بگویم هنوز امکان خیلی از آزمایشهای روزانه را که در کشورهای دیگر انجام میشود نداریم فقط از موقعی که رئیس دانشگاه امر تحقیق را یکی از وظائف افراد آموزشی اعلام کرده است تا اندازه ای وسائل کار مهیا شده است. بطوریکه آزمایشگاه شیمی پاتولوژی و کشت بافت در دانشکده پزشکی ایجاد شده است که در آنجا آزمایشهایی در سطح بالا انجام میدهیم ولی این کافی نیست و باید در کلیه بیمارستان ها چنین آزمایشگاه هایی تاسیس شود.
همانطوریکه عرض کردم برای تحقیق اول زمان ، دوم ایمان به تحقیق و عاشق بودن به حقیقت تحقیق لازم است .
محققین جوان مستعدی در همین دانشکده وجود دارند که مقالات آنان در نشریات بزرگ جهان منتشر شده است ولی هیچگونه تشویقی از آنان نمی شود.
موشها و سگها
دکتر بیژن جهانگیری دانشیار موسسه تحقیقات علوم پزشکی میگفت یکی از کارهای من سرو کار با موشها و سگها است و باید شرح حال ۷۰۰ تا ۸۰۰ موش را بنویسم ما برای آزمایشهای خود مجبور هستیم که سگها را از خیابان بگیریم و به آنها دارو و غذا بدهیم تا سالم شوند .باتمام این گرفتاریها بعد باید حسابداری را راضی کنیم تا بودجه سگ ها را بدهدحسابداری هم میگوید ما بودجه گوسفند داریم؛ چون مریض میخورد .بودجه سگ نداریم. برای کار تحقیق ما پول نداریم تشویقی از ما نمیشود و حقوق بسیار ناچیزی هم دریافت میکنیم .درکشورهای دیگر برای پیشرفت تحقیقات اقدامات وسیعی انجام میشود.
مسافرت های علمی و رسیدگی بوضع محققین وتهیه وسائل کافی از اقداماتی است که میتواند برای مملکت محقق بار بیاورد.
مثلا شما شنیدید که پروفسور پروفسور بارنارد جراح مشهور بعد از عمل پیوند قلب به چه کشورهایی سفر کرد و این مسافرت ها برای تبادل نظرهای پزشکی فوق العاده اهمیت دارد .در اینجا بما میگویند اگر میخواهید به خارج بروید باید با هزینه شخصی خودتان بروید و فقط یک بار مخارج ایاب و ذهاب معاون تحقیقاتی دانشکده پزشکی را دادند که آنرا هم آقای نخست وزیر پرداخت کرد.من نمیخواهم بگویم من بارنارد هستم ولی میخواهم بگویم که تحقیق احتیاج به تبادل نظر دارد. ما در اینجا پول پست نداریم که جواب مکاتبات علمی خود را با کشورهای دیگر بدهیم .
سابقه تحقیق
اشکالات بسیاری در کار ما وجوددارد بزرگترین مشکل این است که ما تا چند سال پیش سابقه تحقیق نداشتیم و در کتبی که نتایج تحقیقات کشورها را مینویسند جای کشور ما خالی بود در حالیکه مراکز بزرک دنیا ما را باید بخوبی بشناسند تا ما با آنها تماس داشته باشیم . کارهای تحقیقاتی من تا کنون بوسیله نشریات خارجی معتبر جهان منتشر شده است. و هر بار نیز برای فرستادن آنهم دچار زحمت شده ایم. این گرفتاریها را کادر مالی بوجود می آورد که دست و بال ما را میبندد ما تمام امکانات دنیا را نمیخواهیم بلکه با توجه به مقدورات می خواهیم بما امکاناتی داده شود، من در یکی از تحقیقاتم که در باره ال اس دی . بر روی سگ انجام میدادم مجبور شدم که موج های الکتریسته را به جای ماشین با چشم هایم دانه دانه بشمارم بطوریکه۱۲۲۰۷ موج را با چشم شمردم.
مشاور خارجی
دکتر محمد خوئی دانشیار موسسه تحقیقات علوم پزشکی نیز درباره کار تحقیق میگفت افرادی هستند که راه کتابخانه را نمیدانند ولی استاد هستند باید به کسانی که تحقیق میکنند توجه شود تا آنان که با عشق و علاقه به دنبال این کار آمده اند مایوس و دلسرد نشوند.
کارت هایی را که برای اطلاع از کارهای تحقیقاتی چاپ میشود و ما مجبوریم آنرا به خارج بفرستیم دستگاه حسابداری میگوید باید در کتابخانه نگاهدارید. برای یک محقق گردشهای علمی لازم است بانکها کارخانه ها و شرکت ها افراد را برای آشنائی به کارهای مختلف به خارج میفرستند ولی ما محصل را برای تحقیق به خارج نمی فرستیم .بنظر من ما مشاور خارجی لازم داریم و اگر امکان مالی باشد این وضع ۱۵ تا۲۰ سال دیگر درست میشود باین ترتیب دانشگاه مادر مرحله ابتدائی تحقیقات است.
منبع:روزنامه اطلاعات ۹مرداد ماه سال ۱۳۴۷
گروه تاریخ