“آژنگ نیوز”:مشکلات اجاره نشینی با افزایش جمعیت تهران شدت گرفت.درتابستان سال ۱۳۳۹ خورشیدی تعداد خانه ها در تهران در حدود ۳۰۰ هزار خانه و مستغل بود،عجیب است که اگر شما بشنوید در این شهری که یک اطاق را تا ۲۰۰ تومان اجاره میدادند ۴٠ هزار خانه خالی بود!این مسئله هنگامی فاش شد که خواستند با استفاده از آمار اداره آمار عمومی اداره ثبت اسناد و ادارات مالیاتی قانون جدید مالک و مستاجر را تدوین نمایند.
البته خانه های خالی بیشتر خانه هایی بود که در شمال شهر وجود داشت و خانه هایی است که اسم آنهارا ویلاها و کاخ های اختصاصی گذاشته بودند.
البته مشکل هنگامی شدت میگرفت که برای اجاره خانه و فروش زمین و خانه در تهران بنگاه هایی به نام بنگاههای معاملات ملکی تاسیس شده بودند که در همین سال ۳۹تعداد آنها از ۹ هزار متجاوز بود. در شمال شهر وضع
این بنگاهها که خیلی بروبیا داشتند بهتر و در جنوب وضع آنها متناسب با محیطی بود که در آن واقع بودند.
هر گاه به بنگاهی رجوع میکردید که خانه ای اجاره نمائید باید اعم ازاینکه خانه را به پسندید یا نه ؛وجه مختصری که در شمال شهر به پنجاه تومان هم میرسید؛ تقدیم میکردید.در جنوب شهر این پول عنوان حق القدم داشت و برای یک اطاق یا یک خانه حداقل ۲ و حداکثر ۱۰ تومان بود(معادل حقوق دو سه روز یک کارگر).
اگر معامله جوش میخورد که میبایستی معادل یکماه اجاره خانه را هم طرفین یعنى مالک ومستاجر تقدیم حضور آقای بنگاهی میکردند. البته سرمایه بنگاهی ها هم چیزی جز یک زبان چرب و نرم گاهی هم بی چربی و گرمی و یک میز و چند صندلی نبود.
البته مصیبتهای اجاره نشینی به زندگی شخصی مردم هم رسوخ کرده بود.مستاجری در بیان خاطره ش از آن روزگار گفته است:روزگاری طبقه بالای عمارتی را از یک صاحبخانه اجاره کرده بودم. هموطن صاحبخانه ما خانه اش دیوار بدیوار ما بود وحساب آفتابه هایی را که ما آب میکردیم به مستراح میبردیم در دست داشت و مرتبا میگفت : «مثلا امروز ۱۶ آفتابه آب بمستراح ریخته شده ، آقا میدانید این آب با پی و پایه عمارت منِ بیچاره چه میکند ؟! »
همچنین بخاطر دارم که روزی یکی آشنایان که همسرش آبستن بود به همراهی او برای دیدن یک خانه اجاره ای رفته بود ولی صاحبخانه به این عنوان که شما به زودی صاحب اولاد میشوید حاضر نشده بود خانه را به وی اجاره دهد !
متاسفانه این خاطرات ۳۵ سال قبل چنان تازه گی دارد که انگار برای مستاجران امروزه اتفاق افتاده است.!!
تهیه و تدوین:حسن محرابی
گروه تاریخ