“آژنگ نیوز”:بازگشت اشرف خواهرشاه به ایران از مسافرت تبعید گونه؛ زمینه ساز کودتای ۲۸ مرداد بود.در واقع بعد از واقعه خونین سی تیر۱۳۳۱خورشیدی ؛ شب اول مرداد ۱۳۳۱که دکتر مصدق وشاه با یکدیگر در کاخ سعد آباد ملاقات کردند اولین تقاضای دکترمصدق از شاه اخراج اشرف از ایران بود که شاه فوراً موافقت کرد و دو روز بعد اشرف ایران را ترک گفت و راه کشور آمریکا را در پیش گرفت .اشرف مدت یکسال چند ماهی در آمریکا اقامت داشت.
مقدار معتنابهی وجه از حاج محمد نمازی بازرگان معروف ایرانی در واشنگتن دریافت نمود و بالاخره بواسطه بی پولی وعدم وسائل زندگی مجبور به ترک آن کشور گردید همان ایام پاره ای از خبر گزاریها اطلاع دادند اشرف پهلوی به هولیوود رفته در یکی از فیلمها بعنوان ملکه شرق شرکت نماید .ولی دستور شاه و نصیحت اللهیار صالح سفیر کبیر ایران در آمریکا مانع از این تصمیم اشرف گردید. اشرف ششماه پیش وارد اروپا شد و در پاریس به احمد شفیق همسر خود که از مدتها پیش انتظار ورود او را داشت پیوست.
بی پولی در این مدت اشرف را واقعاً بیچاره کرده بود مشکلات ارزی که دولت ایران با آن روبرو بود بر خلاف ماه های قبل مانع آن بود که وزارت دربار مرتباً وجوهی برای اشرف حواله نماید از این نظر اشرف بناچار چند ماهی از اندوخته ملکه ما در استفاده کرد تا اینکه از یکماه پیش باینطرف ملکه مادر او را بکلی جواب نموده و گفت مگر این گردن کلفت (مقصود احمد شفیق) لیاقت اداره تو را ندارد؟ این جمله در اشرف خیلی اثر کرد از همان روز تصمیم گرفت فکر چاره ای نماید و بالاخره پس از شور با شفیق مصمم شد به طور ناشناس وارد تهران شود. خبرنگار روزنامه دنیا در پاریس گزارش کرده که اشرف پهلوی از چند ماه پیش باینطرف مرتباً بسفارت مراجعه و تقاضای روادید به ایران می کرد ولی سفارت طبق دستور و تعلیمات وزارت امور خارجه بدون کسب اجازه از تهران جواب رد باین تقاضا میداد. چند بار هم سفارت جریان را به وزارت امور خارجه گزارش داد ولی وزارتخارجه اصولا جوابی باین درخواست نداده و بر کارکنان سفارت ایران در پاریس معلوم گردید این بی اعتنائی جز عدم روا دید به اشرف پهلوی چیز دیگری نیست.
تا اینکه روز پنجم تیر ماه ۱۳۳۲که اشرف باتفاق همسرش احمد شفیق به سفارت مراجعه نمود، وزیر مختار ایران رسماً اعلام داشت؛ طبق دستور تهران نمیتواند ویزای ورود به ایر انرا به اشرف بدهد. در این وقت بود که اشرف با تعرض سفارت را ترک وطبق تحقیقاتیکه بعداً بعمل آمد؛ معلوم شد به کمک احمد شفیق؛ اشرف بعنوان مسافرت به بیروت از سفارت لبنان در پاریس روادید می گیرد وشرکت هواپیمائی ارفرانس که از بزرگترین شرکتهای مسافربری هوائی دنیا میباشد و خیلی در این موارد دقت می کند تا کسی بدون روادید از کشور مقصد با هواپیماهای شرکت مسافرت نکند، این بار به اشرف جواب مثبت داده و بلیط پاریس – لبنان را بمبلغ هفت هزار فرانک فرانسه میفروشد.
توضیح آنکه اشرف از چند ماه پیش به اینطرف بارها به شرکت ارفرانس مراجعه و با سوابقی که شفیق با مسئولین این شرکت از نظر ریاست کل هواپیمایی کشوری ایران که در گذشته دارا بود داشت؛ شرکت نظر به همان اصل دقت و مراقبت در تمام مواقع؛ این بار جواب رد به اشرف نداد. تا اینکه اشرف با هواپیمای روز جمعه حرکت کرد. علت حرکت در این روز این بود که هواپیماهای ارفرانس هفته ای یکبار از طریق پاریس بیروت تهران و مواقع دیگر از طریق پاریس -لیدا و تهران حرکت میکند بعد از ظهر جمعه ٢۴ ژوئیه ١٩۵٣ مطابق با دوم مرداد ۱۳۳۲ خورشیدی اشرف در حالیکه احمد شفیق همراهش بود وارد فرودگاه اورلی پاریس شده و با هواپیما کشور فرانسه را به عزم بیروت ترک می گوید.
تا آنجا که تحقیق شده معلوم گردید احمد شفیق با کارکنان هواپیما که از مدتها پیش آشنایی داشته در خارج زدوبند میکند که در فرودگاه بیروت هیچگونه فشاری برای خروج ازهواپیما به اشرف وارد نیاورند و کرایه بیروت تا تهران را از او دریافت نموده و با مراقبت مخصوص او را در فرودگاه مهر آباد پیاده و از آن به بعد خود اشرف طبق نقشه از گمرک گذشته و ترتیب ورود به کاخ سلطنتی را خواهد داد .
در خاتمه این گزارش اضافه شده قرائن نشان میدهد که اشرف پهلوی در مضیقه عجیب مالی گرفتار شده بود و به قدری بی پولی به او فشار آورده بود که در مدت سه ماه چهار هتل را عوض کرد. یعنی از هتل درجه اول به هتل درجه چهارم که برابر با هتلهای درجه اول تهران است. نقل مکان نمود و در بین ایرانیان پاریس صحبت از بوده که ورود اشرف به ایران طبق نقشه قبلی بوده و عده ای از دوستانش در ایران از روز حرکت و ساعت ورود او اطلاع داشتند .
به همین جهت طبق گزارش رسیده به دکتر مصدق در فرودگاه دو بانوی ناشناس انتظار ورود اشرف را داشتند.همان دو نفر نیز اشرف را با اتومبیلشان به کاخ برده اند.
نکته ای که حائز اهمیت است ؛سه روز بعد از ورود؛اصرار عجیب اشرف برای ملاقات با دکتر مصدق بود. که بالاخره ابوالقاسم امینی کفیل وزارت در بار را وادار کرد این تقاضا را باطلاع دکتر مصدق برساند. اشرف میگفت من یک پیغام بسیار مهم دارم که حتماً باید نزد دکتر مصدق رفته و بدون حضور کسی با اطلاع او برسانم .تحقیق نمودیم امینی این درخواست را باطلاع دکتر مصدق رسانیده ولی نخست – وزیر ابداً اشتیاقی باین ملاقات نشان نداد و چون در ملاقات بعدی مجدداً امینی اصرار اشرف را خاطر نشان کرده بود دکتر مصدق موافقت کرد؛به شرطی حاضر به ملاقات خواهم بود که والاحضرت اشرف پهلوی در حضور شما و عموم و وزیران کابینه پیغام مهم خود را باطلاع من برساند و گرنه ممکن نخواهد بود.
کفیل وزارت دربار هم نظر دکتر مصدق را با اشرف در میان گذاشت ولی اشرف به کلی از چنین ملاقاتی صرفنظر کرد. هنوز معلوم نیست این چه مذاکره ای بود که اشرف می خواست با دکتر مصدق بنماید آنچه که برای دکتر مصدق استنباط شده این ملاقات چیزی نبود جز آنکه اشرف با گریه وزاری محبت دکتر مصدق را به خود جلب و اجازه اقامت در ایران را بگیرد .
نکته تکمیلی آنکه به نظر می رسد ورود اشرف به ایران بخشی از یک برنامه وسیع بوده که نزدیک به دوهفته بعد به کودتای ۲۸ مرداد و سقوط دکتر مصدق منجر شد.
منبع روزنامه دنیا ۱۵مرداد ماه سال ۱۳۳۲ خورشیدی
گروه گزارش