“آژنگ نیوز”:تلاشهای میرزا حسن رشدیه برای تاسیس مدرسه مدرن سالها به طول انجامید.همچنین رشدیه تحت تاثیر عوامل مختلفی به فکرتاسیس مدارس مدرن افتاد .از آن جمله روزنامه «ثریا» که در آن دوران قاجار در اسلامبول منتشر میشد، طی مقاله ای در خصوص فرهنگ چین نوشت: در اروپا در هر هزار نفر ده نفر جاهل است در ایران در هر هزار نفر، دونفر باسواد وعلت آنرا سختی اصول تدریس وتعلیم القباعه قلمداد کرده بود.
این روزنامه را دست تقدیر در دست میرزا حسن رشدیه گذاشت و انقلابی در فکر او بر پا ساخت و نقشه ای را که پدرش برای تکمیل تحصیلاتش کشیده بود یکباره بر هم زد. میرزا حسن تصمیم گرفت برای تربیت هم میهنان خود، قدمی بردارد و بزودی روانه ، بیروت، گردید و مدت دو سال در دارالمعلمین این شهر که بتازگی تاسیس یافته بود تحصیل کرد و به علوم آموزش و پرورش آشنا گشت.
آنگاه برای مطالعات بیشتری به اسلامبول رفت و در آنجا به طرح نقشه هالی برای تعلیم و تربیت کودکان پرداخت و طرز تدریس الفبای صوتی را اختراع نمود اختراع این طرز، یکی از مهم ترین خدمات این مرد به فرهنگ ایران است. چنانکه خودش در سالهای بعد میگفت:
من مدرسه را در ایران باز کردم؛ ولی اگر باز نمیکردم؛دیگران باز میکردند. لیکن بزرگترین قدمی که در راه پیشرفت تعلیمات فرزندان ایران برداشته ام، اختراع الفبای صوتی در این زبان است که نوشتن و خواندن زبان فارسی را در شصت ساعت به اطفال می آموزد.
پس از آنکه میرزا حسن مدتی در اسلامبول به مطالعه مشغول بود به ایروان نزد برادر خود رفت و در سال ۱۳۰۰ قمری اصول آموزش و پرورش جدید نخستین مدرسه ایرانی را جهت مسلمانان قفقاز ایجاد نمود.
میرزا حسن رشد به مدت دو سال در دار المعلمین بیروت مشغول تحصیل بود و سپس برای مطالعات بیشتری در علوم تعلیم و تربیت اسلامبول رفت.
گروه تاریخ