“آژنگ نیوز”:در پی چویی تاریخچه تشکیل شرکت گوشت در ایران در می یابیم که به سال ۱۳۱۶ نخستین شرکت گوشت بوجود آمد؛ منتهی این شرکت گوشت از کدخدایان صنف تشکیل شد. زیرا در این سال کدخدایان صنف از قبیل کدخدا اسمعیل ، ارباب ،جواد حاجی تقی ، حاج سید اکبر و دیگران شرکت گوشت تشکیل دادند. اما این شرکت هم مثل شرکتهای موجود دوامی پیدا نکرد و پس از دو سال منحل شد و بار دیگر کار فروش و تهیه بدست قصابان و کدخدایان صنف افتاد و این وضع ادامه داشت تا شهریور سال ۱۳۲۰ .از این زمان نرخ گوشت از جانب شهرداری تعیین میشد بدین ترتیب که قیمت پوست ، روده ، کله پاچه پوست پیه ، جگر ، سیرابی شیردان حساب میشد و بعد در فصول مختلف از مراکز استانهای مختلف نرخ گوشت سئوال می شد و بعد قیمت گذاری با توجه آنچه که اشاره شد -تعیین میگردید.
البته در واقع در طول سالهای۱۳۲۰ تا ۱۵-۱۶ سال بعد تعیین قیمت گوشت همچنان دست قصابان بود وشهرداری در نرخ نظارت میکرد تا این که شرکت گوشت به وجود آمد و در آن زمان دو حزب ملیون و مردم فعالیت داشتند و مسائل صنفی از نظر اجتماعی در دو حزب مطرح بود. شرکت گوشت در خرداد ماه۱۳۳۸ مواجه با مسائل مالی شد و اعلام گردید که سوء استفاده هائی در کار گوشت شده است با دخالت ماموران قضائی سرانجام کار پرونده گوشت بدادگستری کشید و مدیر عامل و جمعی دیگر از عامل جمعی شرکت گوشت توقیف شدند.
در خلال رسیدگی به کار پرونده شرکت گوشت بار دیگر مسئله کشتار آزاد مطرح شد و پیشنهادهایی از جانب دامداران بشهرداری تهران تسلیم شد و بالاخره از اول تیر ماه سال ۱۳۳۸ مجددا با کشتار آزاد موافقت شد.
این وضع ادامه داشت تا آذرماه سال ۱۳۴۰ ودر جهت تثبیت نرخ گوشت همچنان ادامه داشت .در سالهای بعد و در تیر ماه سال١٣۴٢ گوشت گوسفند۶۰ریال اعلام شد و در بهمن ماه همین سال هیات دولت واردات دام را بمنظور مبارزه با گرانی گوشت آزاد اعلام کرد و در اردیبهشت ماه سال ۴٣ بنابه تصمیم دولت هیئتی از طرف شهرداری و شرکت معاملات خارجی برای خرید گوسفند به ترکیه رفتند و باز در همین تاریخ اعلام شد که گوشت استرالیائی با نصف قیمت گوشت در ایران؛ وارد خرمشهر میشود.
در این سال نوسان قیمت گوشت زیاد بود آنچنانکه در تاریخ بیست و دوم اردیبهشت سال ۴۳ قیمت گوشت گوسفند مخلوط٨۴ ریال تعیین شد اما پنج روز بعد یعنی بیست و هفتم اردیبهشت و قیمت گوشت مخلوط به ٧۴ ریال تنزل پیدا کرد.
گوشت منجمد
ورود گوشت منجمد به تهران در نیمه دوم دیماه سال ١٣۴٣ شروع شد و بهداری وشهرداری وارد عرصه شدند؛ و نظر دادند که مصرف آن از نظر بهداشتی اشکالی ندارد .ولی مردم در همان موقع استقبالی از آن نکردند. در حالیکه اعلام شده بود که قرارداد یکصد هزار کیلو گوشت منجمد بین شرکت معاملات خارجی و یک شرکت استرالیایی و قیمت هر تن سی و هفت هزار ریال به امضاء رسید.
در تعیین قیمت بعدی مشخص شد در تهران و شهرری در سال ۱۳۴۴ باید کیلوئی۸۲ ریال بمردم بفروشند. در خرداد سال ۴۶ خبر داده شد که برای تامین گوشت شهر تهران گوسفند دویست کیلوئی از انگلستان وارد تهران شد و مسئولان امور گوشت مدعی شدند که اگر از این نوع نژاد اصیل گوسفند وارد کنند مشکل کمبود گوشت مرتفع می – شود.
با بوجود آمدن ۱۵۰ میلیون ریال ضرر؛ در نیمه اول تیر ماه سال١٣۴٧ شرکت تعاونی تهیه و توزیع گوشت اطلاعیه ای انتشار داد و نامه هایی هم به رئیس مجلس سنا و رئیس مجلس شورای ملی نوشت؛ مبنی براین که این شرکت در امر تولید گوسفند دخالتی نداشته و این برنامه وسیع را باید با بودجه ای دنبال کرد که از وظایف این شرکت خارج است.
در این اطلاعیه اعلام شد که از نیمه سال ۴۴ تا این تاریخ شرکت یکصد و پنجاه میلیون ریال زیان داشته و این زیان ناشی از تفاوت قیمت خرید گوسفند و فروش گوشت است و شهرداری هم میداند که نرخ مقرر برای شرکت زیان دارد .
در جریان این احوال سازمان گوشت و انجمن شهر تهران هم وارد مسئله گوشت شدند و در خرداد سال ۴٨ مدیر عامل شرکت تعاونی گوشت عوض شد ولی در روز بیست و هشتم تیر ماه ١٣۴٨ در اجرای تصمیم دولت بمنظور بهبود بخشیدن به وضع گوشت پایتخت، امر خرید دام، کشتار گوسفند ، توزیع گوشت در تهران به عهده سازمان گوشت محول گردید و سازمان اعلام کرد که هر تعداد گوسفند عرضه شود نقدا خریداری میکند. با اعلام این مطلب ، ضمنا گفته شد که با این ترتیب نظام ۲۰۰ سال پیش یعنی زمانی که تهران فقط پنجاه هزار جمعیت داشت بر چیده شد و در سحرگاه امروز فروشندگان گوسفند را بماموران سازمان گوشت فروختند و کارکنان این سازمان ابتکار عملیات را در پاچال ها بدست گرفتند. ولی فردای روزی که این اعلامیه صادر شد وزیر تعاون اعلام کرد که دولت گوشت را کیلوئی نود ریال از چوبدار میخرد و کیلوئی هفتاد و دو ریال به قصاب می فروشد ولی قصاب گوشت را به نرخ هشتاد و دو ریال بمردم نمی فروشد در اسفند ماه سال۴٩ بار دیگر اعلام شد که طرحهای جدیدی برای تامین گوشت تهیه شده تا دست واسطه ها کوتاه شود.
در اجرای طرح سازمان گوشت در میادین دام، گوسفندهای زنده وزن و خریداری میکند تا دیگر علتی برای شکایت دامداران از وزن و محاسبه لاشه گوسفند و تاخیر پرداخت قیمت پیش نیاید ولی توزیع توسط بخش خصوصی صورت می گیرد.
انحلال شرکت تعاونی
در آذرماه سال ۱۳۵۰بازرسان شرکت تعاونی اعلام کردند که دو میلیون تومان پول خرج شده ولی محل مصرف ومجوز آن معلوم نیست و متعاقب آن آقای ولیان وزیر تعاون و امور روستاها انحلال شرکتهای تعاونی تهیه و توزیع گوشت گوسفندی تهران را بدلیل این که مسئولانش مرتکب تخلفاتی شده و همچنین متهم به انجام اقداماتی بزیان خزانه دولت و منافع مصرف کننده شده اند اعلام کرد و بعد سهامداران شرکت بدفاع پرداختند و وزیر تعاون هم اعلام کرد که مسئولان شرکت حق دارند از خود دفاع کنند.
سرانجام کار گوشت، به اسفند ماه ۱۳۵۰ کشید و مسئله نرخ جدید و مصاحبه رادیو و تلویزیون و مطبوعاتی آقای منصور روحانی وزیر کشاورزی که اعلام کرد؛نرخ جدید گوشت برای اجرا نبود !
پس از قرار گرفتن منصور روحانی درراس وزارت کشاورزی بود قرار بود وزیر جدید بتوانند به امر گوشت سر و سامانی بدهند.
تهیه و تدوین :حسن محرابی
گروه گزارش