“آژنگ نیوز”:پیشینه تاریخی روابط میان ایران و روسیه دارای قدمت بسیاری است .اما در ماههای اخیر روابط میان ایران وروسیه به صورت گسترده ای به عنوان یک پدیده نشات گرفته از شرایط سیاسی جهان امروز مطرح شده است.به بیان دیگربرخی در این خصوص به مسایل سیاسی تاکید ورزیده و به گونه ای مطرح میکنند که این روابط گسترده با همسایه شمالی تازگی داشته است. یا به صورت محدود به برخی وقایع اشاره میکنند.
باید تاکید کرد روابط ایران با روسیه (که البته در سالهای قبلتر با نام اتحادجماهیر شوروی)روابط بسیار گسترده و مستمری بوده است. به عنوان یک مثال می توان به انتقال گاز ایران به شوروی اشاره کرد که ساختار اجتماعی و اقتصادی و حتی فرهنگی شمال ایران را به شدت در طول یک دوره تاریخی حداقل یکصد ساله تحت تاثیر خود قرار داد؛اشاره کرد.
در بخش ذیل اخبار مربوط به روابط تجاری،سیاسی،فرهنگی،افتصادی و عمرانی میان ایران و شوروی را مشاهده خواهید کرد که گزیده ای از این روابط از سال ۱۳۴۵ خورشیدی تا سال ۱۳۵۵ خورشیدی ،یعنی یک دوره دهساله است.به خوبی روشن است که در دوران رژیم پهلوی این رابط بسیار گسترده بوده است.البته با تحقیق و پژوهش بیشتر این فهرست میتواند بسیار طولانی تر هم باشد. اما در همین حد نیز میتوان به ابعاد و گستردگی روابط ایران با همسایه شمالی پی برد.
۳۱اردیبهشت ماه سال ۱۳۴۵ خورشیدی،اولین کشتی شوروی حامل کالای ترانزیتی وارد اسکله بندر پهلوی(انزلی)شد و تخلیه محمولات آن که عبارت از اتومبیل،کاغذ و آهن است، آغاز شد.
۲۷خرداد ماه سال ۱۳۴۷ خورشیدی،قرارداد خرید سی و چهار دستگاه توربو کمپرسور (ماشین های تقویت فشار برای تلمبه کردن گاز)برای استفاده در شاه لوله سراسری گاز از طرف شرکت ملی نفت ایران با شوروی به امضا رسید.
۸مرداد ماه سال ۱۳۴۹ خورشیدی،بموجب موافقتنامه بازرکانی دراز مدتی که در مسکو به امضا رسید ایران و شوروی توافق کردند طی پنج سال آینده بیش از یک میلیارد دلار کالا با یکدیگر مبادله کنند. تاریخ آغاز اجرای این موافقتنامه اول فروردین ماه سال آینده اعلام شد.
۸مرداد ماه سال ۱۳۴۹ خورشیدی،قرارداد فروش گاز به اتحاد جماهیر شوروی بین نمایندگان ایران و شوروی در مسکو به امضا رسید .بر اساس این قرارداد میزان فروش گاز طبیعی به شوروی در سال اول اجرای این قرارداد میزان فروش گاز طبیعی به شوروی در سال اول قرارداد شش میلیون متر مکعب خواهد بود.
۸مرداد ماه سال ۱۳۴۹ خورشیدی،پروتکل مربوط به تاسیس شرکت مختلط امور حمل و نقل ایران و شوروی بین نمایندگان دو کشور در مسکو به امضا رسید.
۵خرداد ماه سال ۱۳۵۰ خورشیدی،رئیس انستیتوی خاورشناسی فرهنگستان علوم اتحاد شوروی سوسیالیستی به ریاست کمیته برگزاری جشن های ۲۵۰۰ساله ایران انتخاب شد این کمیته با عضویت گروهی از استادان شوروی تشکیل شد.
۷تیر ماه سال ۱۳۵۰ خورشیدی،طی مراسمی با حضور مقامات ایران و شوروی ،تاسیسات آب و برق شش میلیارد ریالی سد ارس گشایش یافت.سد خاکی ارس در محلی بنام قزل قشلاق واقع در چهل کیلومتری غرب جلفا ساخته شده و در پشت این سد ،دریاچه ای به گنجایش یک میلیارد و سیصدو پنجاه میلیون متر مکعب آب ایجاد شده ونیروی حاصل از سد به میزان ۴۴هزار کیلو وات به تساوی بین ایران شوروی تقسیم می شود.
۵تیر ماه سال ۱۳۵۱ خورشیدی،مذاکرات ایران و شوروی در مسکو آغاز شد. در این مذاکرات گسترش هرچه بیشتر همکاری شوروی در امر احداث کارخانه ذوب آهن افزایش همکاری بیشتر در زمینه کشف و استخراج معادن نفت در نواحی شمال ایران و نیز همکاری در احداث نیروگاه های برق و خطوط انتقال نیرو در نواحی مختلف ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
۶تیر ماه سال ۱۳۵۱ خورشیدی،پنجمین اجلاس کمیسیون فرعی دائمی حمل و نقل ایران و شوروی که در مسکو تشکیل شده بود به کار خود پایان داد . در این اجلاس مسائل مربوط به حمل و نقل کالا بین دو کشور و مسائل مربوط به توسعه بیش از پیش روابط حمل و نقل مورد تبادل نظر قرار گرفت و پروتکلی به امضاء رسید.
۱۲تیر ماه سال ۱۳۵۱ خورشیدی،مذاکرات ایران و شوروی پیرامون توسعه همکاری در رشته خانه سازی در مسکو آغاز شد.
۱۲تیر ماه سال ۱۳۵۱ خورشیدی،کار علمی و تحقیقی درباره شاهنامه توسط بانو ترانوا کارمند ارشد انستیتوی خاور شناسی اتحاد جماهیر شوروی به پایان رسیده و این اثر نه تنها در شوروی بلکه در دیگر کشورها نیز چاپ و منتشر خواهد شد.
۱۹تیر ماه سال ۱۳۵۱ خورشیدی،کنفرانس مرزی راه آهن ایران و شوروی با شرکت نمایندگان راه آهن دو کشور در تبریز تشکیل شد.
۲۷اردیبهشت ماه سال ۱۳۵۲ خورشیدی،پنجمین کنفرانس هیات نمایندگی سازمان بنادر و کشتیرانی ایران و هیات نمایندگی وزارت دریا داری شوروی که ۲۲اردیبهشت ماه در تهران آغاز شده بود با انعقاد موافقتنامه ای به کار خود پایان داد.
۲۳خرداد ماه سال ۱۳۵۲ خورشیدی،موافقتنامه برای مبارزه با آلودگی دریای خزر بین دولت ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی به امضا رسید.
۴خرداد ماه سال ۱۳۵۳ خورشیدی،بیست و پنجمین کنفرانس حفظ نباتات و قرنطینه ایران و شوروی در تهران گشایش یافت.
۴تیر ماه سال ۱۳۵۴ خورشیدی،قرارداد ساختمان دومین بخش نیروگاه حرارتی اهواز میان شرکت توانیر و دولت شوروی به امضا رسید. این نیروگاه پس از بهره برداری ۶۲۰ هزار کیلو وات برق تولید میکند.
۲۲تیر ماه سال ۱۳۵۳ خورشیدی،برای همکاری در امور تلویزیونی بین دولت ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی موافقتنامه ای به امضا رسید.
۹تیر ماه سال ۱۳۵۴ خورشیدی،جایزه ادبی فردوسی به عنوان جایزه مشترک فرهنگی ایران واتحاد جماهیر شوروی طی مراسمی از طرف وزارت فرهنگ و فرهنگستان علوم شوروی به دوتن از دانشمندان ایرانی اهدا شد.
۲۰تیر ماه سال ۱۳۵۴ خورشیدی،بر اساس قراردادی بین دولت ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی به امضا رسید، اعلام شد که دو کشور در زمینه های علمی، فنی، کشاورزی ، بهداری و جلوگیری از آلودگی در دریای خزر همکاری خواهند کرد.
۲۲تیر ماه سال ۱۳۵۵ خورشیدی،هویدا نخست وزیر ایران برای یک دیدار رسمی از مغولستان وارد مسکو شد و با الکسی کاسیگین نخست وزیر شوروی در کاخ کرملین ملاقات و مذاکره کرد.
گروه تاریخ