“آژنگ نیوز”:تشکیل اداره ثبت اسناد در ایران سابقه ای یکصد ساله دارد.ایجاد مؤسسه ای برای حفظ حقوق مالکیت و اعتبار دادن باسناد که در محاضر علما وفقها و مجتهدین تنظیم میشد مدتها بود که لازم و ضروری بنظرمیرسید .
ناصرالدینشاه برای نخستین بار بفکر افتاد که این اداره را در ایران تأسیس کند ولی با مخالفت های شدید مواجه شد و بالاخره در اوایل مشروطیت در سال ۱۳۲۹ هجری قمری دفتر غیر منقول در دادگستری برای ثبت قباله ها تاسیس شد.
قباله هایی که در محاضر شرع مردم معامله می کردند در این دفتر ثبت میشد و تمبر به آن الصاق میگردید.
عنوان متصدی های دفتر که دویاسه نفر بودند مباشرین ثبت بود و در تمام تهران فقط دو دفتر ثبت غیر منقول وجود داشت. در خرداد ماه سال ۱۳۰۶ که علی اکبر داور انحلال عدلیه را اعلام کرد پس از تشکیل سازمان جدید بفکر ایجاد و تاسیس اداره ثبت املاک و اسناد بر آمد .
حمل پرونده های ثبتی با درشکه به اداره ثبت
بدین ترتیب در پایان سال ۱۳۰۶ و آغاز سال ۱۳۰۷ این موضوع عملی گردید و اداره مستقلی تحت نظر وزارت دادگستری بنام اداره کل ثبت اسناد و املاک تأسیس گردید.
اولین قانون ثبت در سال ۱۳۲۹ هجری قمری از تصویب مجلس شورای ملی گذشت سپس با مرور زمان و آزمایش قانون مزبور در ۲۱ حمل ۱۳۰۲ شمسی قمری و بعد در بهمن١٣٠۴ و ٣١ فروردین ۱۳۰۵ اصلاح گردید و در سال ۱۳۱۰ قانون ثبت عمومی بتصوی برسید و بتدریج اصلاحات مختصری در بعضی از مواد آن بعمل آمده سازمانهای اداری روی موازین قانونی بوجود آمد،در آن موقع اداره کل ثبت تقریبا در حدود ۱۰۰ نفر کارمند داشت .
قانون دفاتر اسناد رسمی نیز در سال ۱۳۰۷ هجری قمری تصویب و در سال ۱۳۱۶ اصلاحات کلی در آن بعمل آمد که در سالهای بعدی محور عمل دفاتر اسناد رسمی شد و دفترخانه ها طبق آن تأسیس شده و مطابق آن عمل می کردند.
تهیه و تدوین:حسن محرابی
گروه تاریخ