“آژنگ نیوز”:تفاوتهای شهر و ده در قالب طبقات اجتماعی ایران مشخص می شود.تا آنجا که من تجربه کردم در ایران طبقه متوسط وجود ندارد مردم یا فقیرند یا غنی. ثروت گروه مرفه بیشتر در زمینهای حاصلخیز است که دهقانان در آنجا به کار کشاورزی اشتغال دارند. پرداخت مالیات مستقیم معمول نیست زیرا دهکده ها و زمینهای کشاورزی یکساله به بیشترین پیشنهاد دهنده واگذار میشود و او خود مسئول است که با دولت کنار بیاید. مالک کسی را به عنوان پیشکار یا ناظر برای رسیدگی به املاک وحتى رتق و فتق امور منزل استخدام می کند و می گمارد و اوسهم مالک را که همیشه بیشترین مقدار است از دسترنج زحمت کشان بیچاره جمع آوری میکند. حاصل کار چنین است که دهقان همیشه بیچاره تر و درمانده تر و مالک روز به روز ثروتمندتر می شود.
برای مردم عادی ، تهران همان خصوصیاتی را دارد که پاریس برای فرانسوی میتواند داشته باشد. یکی از جاه طلبی های تهرانی این است که خانه ای در شهر و پایگاه و ساختمانی در ده داشته باشد. و بسیاری چنین کاری کرده اند و شهر رو به گسترش است.
شهر همیشه با هزینه ده آباد شده است . شهر پر آب است و اغلب خیابانهای خوب آب دائمی دارند. در گوشه و کنار باغهای سرسبز و زیبایی دیده میشود و خاک جلگه تقریباً همه جا حاصلخیز است. و اگر درست آبیاری شود، حتی میوه و سبزیجات ایالات جنوبی را نیز می توان در آن کشت کرد.
تقریباً اکثر خانه های خوب تهران بیرونی و اندرونی دارند. بیرونی که زنها حق ورود به آنجا را ندارند مخصوص رئیس خانواده است که در آنجا مهمانانش را می پذیرد کارهای تجارتی یا شخصی خودش را انجام میدهد و خلاصه متعلق به زندگی مستقل اوست.
معمولا با وسائلی از وین و پاریس با سلیقه آنجا را تزئین کرده اند و چندین اطاق دارد که اگر میهمانی مفصلی پیش آید قابل استفاده خواهند بود.
پذیرائی های رسمی در بیرونی انجام میشود و هیچوقت زنهای اندرون در آن مجالس شرکت نمی کنند. اگر زنهای اروپائی با همسرانشان در چنین پذیرائیهایی دعوت شده باشند، پس از پایان شام و پذیرائی به اندرون دعوت میشوند تا با اهل بیت از نزدیک ملاقات کنند هیچ مردی حق ندارد به اندرون برود مگر طبیب و آخوند، که آنها هم به اتفاق فراش خلوت که مورد اعتماد و محرم اسرار است به آنجا قدم می گذارند.
منبع :کتاب خاطرات بیست سال در ایران نوشته؛دکتر جان ویشارد.مترجم علی پیرنیا.
گروه تاریخ