“آژنگ نیوز”:عمارت شمس العماره انزلی یکی از بناهای دوره: سلطنت ناصرالدین شاه قاجاراست.این برج کلاه فرنگی به دستور ناصرالدین شاه قاجار در پنج طبقه ساخته شده بود که از مهم ترین بناهای قاجاری زمان خود به شمار می رفت
مطابق اسناد، ساخت آن به دست وزیر خارجه وقت ایران آغاز شدو پس از او میرزا محمد حسین و معتمد الممالک کار آنرا به پایان رساندند. تاریخ ساخت بنا سال ۱۲۸۸ هجری قمری می باشد.
با گذر زمان، این بنا در سال ۱۲۸۶ خورشیدی در دوره مشروطه باز سازی شد، اما در اواخر دهه ۱۲۹۰ خورشیدی بخش های گچ بری و لوازم داخل آن توسط مسئول وقت مالیه(دارایی) گیلان که اروپایی بود از کشور خارج گردید.در نهایت این بنا در سال ۱۳۰۶ خورشیدی پس از احداث ساختمان بلدیّه(شهرداری) تخریب شد و در سال ۱۳۱۱ خورشیدی به جای آن حوضی بنا گردید.
تاریخ عکس: سال ۱۲۹۲ هجری قمری عکاس: رضا عکاسباشی
در واقع این عمارت منحصر به فرد و چشم نواز در محل کنونی حوض بزرگ تا حوالی سازه‌ی موزیک جیگا، (پشت ساختمان سینما تئاتر بلوار/ شهرداری انزلی) واقع بود. این بنا که بعد از شمس العماره کاخ گلستان تهران ساخته شده بود، تبدیل به نمادی برای گیلان دوره قاجار شده بود و پس از آن تصاویر، نقاشی و کارت‌پستال‌هایی زیادی از آن به وجود آمد.
ناصرالدین شاه در سفرنامه بازگشت از اروپای خود می‌نویسد: “چهار ساعت به غروب مانده وارد انزلی می‌شویم. منزل ما در برجی است که به حکم ما، وزیر خارجه در زمان حکومت خود در گیلان بنا نهاده‌است. بعد توسط میرزا محمد حسین به اتمام رسید و اندک کار باقی‌مانده آن توسط معتمدالملک به اتمام خواهد رسید…”
این برج پنج طبقه با راهرو، اطاقهای مجلل و تالار آینه کاری شده و سراسر از سنگ و آجر بوده‌است و ایوان‌های آن از جنس چوب منقش بوده‌است. ساختمان ، چشم‌انداز بسیار زیبایی به دریا و باغ میوه و جنگل‌های پیرامونی شهر داشته، به گونه‌ای که ناصرالدین شاه در سفرنامه بازگشت از اروپا می‌نویسد:”در هیچ‌کجای اروپا چنین منظره زیبایی را ندیده‌ام”
گروه تاریخ