“آژنگ نیوز”:عاقبت فرزند نادر شاه در اتریش رقم خورده است. امیر اصلان افشار در خاطراتش میگوید: در دورانی که عهده دار سفارت ایران در وین بودم نشریه ای به نام Vox Persica به دو زبان فارسی و آلمانی منتشر نمودیم که علاوه بر مطالب مربوط به روابط بین دو کشور ایران و اتریش مقالات تحقیقی هنری – اجتماعی و فرهنگی نیز در آن به چاپ می رسید. خودم و همکارانم نیز خارج از ساعات اداری به آرشیو سلطنتی و بایگانی ملی اتریش که بسیار غنی است مراجعه میکردیم و اسناد مربوط به روابط ایران و اتریش در یکصد سال اخیر را بدست می آوردیم این مدارک و خصوصاً گزارشات سفیر اتریش در ایران در دوران قاجاریه بسیار جالب توجه بود، مجموعه ای تهیه کردم که با خود به ایران بردم و متأسفانه در جریانات بهمن ۱۳۵۷ از بین رفت. ضمن مراجعه به اسناد و مدارک موجود در آرشیو سلطنتی اتریش داستان مهاجرت علی میرزا فرزند کوچک نادرشاه افشار و اقامت وی در اتریش بدست آمد که این گزارش در نشریه Vox Persica به چاپ رساندم.
بعد از قتل نادرشاه و هرج و مرجی که در اوضاع ایران آن روز بوجود آمده بود همانطور که بازماندگان نادر هر یک بنحوی مورد آزار مخالفین او قرار می گرفتند و احیاناً از قتل آنها روی گردان نبودند به همان نحو فدائیان نادر از حفظ اموال و جان بازماندگان او غافل نبوده و در این راه از هیچگونه مجاهدتی خودداری نمی کردند. آن ها چون جان علی میرزاخان فرزند نادرشاه را در خطر دیدند با کمک چند نفر از فدائیان نامبرده را که هنگام مرگ پدر بیش از یازده سال نداشت به ترکیه آن زمان گسیل داشتند که مقارن سلطنت سلطان محمود اول بود.
علی میرزاخان در ترکیه با شرایط بسیار سختی بسر میبرد تا زمانی که موفق شد به اتفاق چهار نفر از فدائیان به ایالت «اسلاونین» که آن زمان جزو امپراطوری اتریش بود برود و پس از گذراندن چند روز در قرنطینه «میتروویس با گراف مرسی فرمانده پادگان محل که از حضور علی میرزا اطلاع حاصل کرده بود ملاقات کند. از اسناد تاریخی چنین بر می آید که علی میرزا را در ترکیه به نام محمد میشناختند. علت این امر بر من معلوم نشد. به احتمال قوی برای مصون ماندن از دست مخالفین او را به نام محمد معرفی کرده بودند شاید همین امر باعث شد که ملکه ماری ترز تا سالها بعد از اقامت علی میرزاخان در اتریش باز هم تحقیقات در باره هویت او را ادامه دهد. به همین دلیل پس از آنکه گراف مرسی از ادعای علی میرزا مبنی بر اینکه فرزند نادرشاه است آگاه میشود، گزارشی به دربارماری ترز» ملکه اتریش میفرستد که گزارشات مزبور با اطلاعات موجود در دربار ملکه تطبیق داده میشود و مورد تأیید قرار می گیرد.
در نتیجه اخباری که راجع به اصالت و طرز رفتار و هوشمندی علی میرزاخان که در آن هنگام ۱۹ سال بیشتر نداشت به دربار ملکه «ماری ترز رسیده بود به دستور ملکه گراف» «کوتک» یکی از درباریان ملکه مخفیانه او را به شهر گراتس Graz منتقل نمود تا بدینوسیله جان او را از خطرات احتمالی مخالفین در امان دارند. از اسناد مربوطه چنین بر می آید که برای انتقال علی میرزاخان به گراتس مبلغ ۲۰۰ سکه گولدن طلا اختصاص داده شده بود.
در گراتس گراف شاف کج مأمور گردید تا به آموختن آداب و رسوم غربی و زبان به علی میرزا اقدام کند تا او را که از ابتدای ورود به اتریش استعداد خود را برای فراگرفتن امور نظامی نشان داده بود، جهت تحصیل در آکادمی نظامی آماده سازد. علی میرزاخان بعد از دو سال اقامت در گراتس به آکادمی نظامی وینر نوی اشتادWiener Neustadt (که هنوز هم یکی از آکادمی های بزرگ نظامی به شمار میرود رفت و با درجه ستوانی از آکادمی مزبور فارغ التحصیل شد و به تیپ معروف پیاده نظام شماره ۴٢ کایتس روک» به عنوان افسر ستاد منتقل گردید.
پرونده تحصیلی علی میرزاخان حاکی است که نامبرده هنگام تحصیل استعداد نظامی درخشانی داشته است. علی میرزاخان در جنگهای کولین به فرماندهی گراف دام بر علیه فردریش دوم پادشاه پروس و همچنین در جنگهای دیگر بر علیه آلمانهای آن روز شرکت نمود و شجاعتهای بسیار نشان داد.
علی میرزاخان در این جنگها از ناحیه سر و صورت به سختی مجروح گردید و پای چپ خود را در اثر اصابت گلوله توپ از دست داد و دیگر نتوانست در سپاه نظام شرکت نماید.
علی میرزاخان به علت ابراز لیاقت و شجاعت های فوق العاده به درجه سروانی نائل شد و به لقب رایش فرای هر بارون فون زملین ملقب گردید که تا آخر عمر این Reich Freiherr Baron von Zemlin عنوان را داشت. علت اینکه لقب «زملین به وی اعطا گردید این بود که اولین بار در شهر «زملین با مقامات آن شهر ملاقات کرده بود.
علی میرزاخان در تاریخ ژانویه ۱۷۶۲ برای استراحت به «بادن»Baden نزدیک وین رفته و در ماه مه همان سال به سمت معاونت پادگان گراتس منصوب شد که مدت پنج سال سمت مزبور را به عهده داشت و از آنجا در اثر ابراز لیاقتی که از خود نشان می داد با اینکه از ناحیه پا معلول بود به فرماندهی پادگان «کوف اشتاینKufstei در تیرول» مأمور گردید و…..
پس دلبستگی و اقامت کنونی شما در «تیرول» یک دلیل تاریخی و خانوادگی هم دارد!
بله کاملاً! به هر حال علی میرزاخان در ۲۸ ژوئن ۱۷۹۱ به درجه سرگردی نائل آمد.در ۱۷۹۲ علی میرزاخان به علت ناراحتی های جسمی فوق العاده از خدمت نظامی کناره گیری کرد و در وین در خانه شماره ۱۲ در خیابان «یگر سایله Jagerzeile در ناحیه ۲ وین اقامت گزید و به استراحت پرداخت. معذلک دولت اتریش به علت سوابق درخشان او در خدمات نظامی سالانه مبلغ ۸۱۰ گولدن طلا که مبلغ قابل توجهی در آن زمان بود به عنوان کمک هزینه برای وی مقرر کرد.
منبع :خاطرات امیر اصلان افشار
گروه تاریخ