“آژنگ نیوز”:دعوای دو ناشر قدیمی امیر کبیر و جاویدان در سال ۱۳۵۶ یک موضوع مهم در عرصه نشر و چاپ کتاب ؛بویژه کتابهای صادق هدایت بود.بدین ترتیب که دو ناشر قدیمی و معروف دو سرمایه دار بزرگ بازار کتاب یعنی امیر کبیر و جاویدان بر سر چاپ آثار صادق هدایت در سال ۱۳۵۶ خورشیدی به رقابتی سخت پرداخته و بیکباره پشت ویترین کتابفروشیها را از چاپهای متنوع و متفاوت آثار هدایت انباشته بودند .
درنهایت نیز کار این رقابت به شکایت در دادسرا کشیده شد … خبر شکایت در روزنامه های وقت منتشر شد و مورد بحث محافل مختلف قرار گرفت. اما محمد علمی مدیر سازمان چاپ و انتشارات جاویدان؛ در این خصوص توضیحاتی داده و گفته بود:
یک گروه از همکارانم را به شهرستانهای دور و نزدیک ایران فرستادم و ۴٧ دوره از چاپ های متفاوت آثار صادق هدایت را که بوسیله موسسه امیر کبیر انجام گرفته بود؛جمع آوری کردم .
تحقیق من نشان میدهد که امیر کبیر از مجموعه ۲۰ جلدی آثار صادق هدایت حداقل سالی یکبار و با تیراژ ۵۰,۰۰۰ نسخه بطریق افست و در قطع جیبی منتشر کرده و فروخته است که اگر از بابت هر جلد کتاب فقط یک تومان حق انسانیت به ورثه هدایت میپرداخت رقم دریافتی ورثه هدایت به سالی یک میلیون تومان ،میرسید در حالیکه این ناشر با انصاف در مقابل چنین سود سرشاری که بدست می آورد فقط سالی پنج هزار تومان به ورثه هدایت می پرداخت .
جوانان و روشنفکران
از طرفی امیر کبیر بدون توجه به اینکه لااقل نود در صد خوانندگان آثار صادق هدایت جوانان روشنفکر دانش آموز و دانشجویان هستند و نه افراد ۶۰- ۷۰ ساله در عین حال امیر کبیر آثار هدایت را با چاپهای خیلی بد و زشت و با قیمت فوق العاده گران به
فروش میرساند. این دو موضوع یعنی رفتار غیرانسانی با ورثه هدایت و تجارت با آثار او مرا بر آن داشت که در شرایطی بسیار خوب به چاپ آثار هدایت بپردازم .چاپ آثار هدایت در مجموعه انتشارات جدید جاویدان علمی از نظر چاپ حروفچینی و صحافی و مخصوصا قیمت کم نظیر است .
بعنوان نمونه برای انتخاب روی جلد ۲۰ طراح معروف ایده دادند و از میان آن همه طرح ما یک طرح را که از همه شایسته تر بود انتخاب کردیم.
نکته مهم و قابل توجه اینکه با وجود همه چاپ های مکرری که امیر کبیر از آثار هدایت انجام داده است . چاپ تازه آثار هدایت که بوسیله انتشارات ما انجام گرفت در مدت یک هفته بفروش رفت و حالا به تجدید چاپ آن اقدام کرده ایم این نشان میدهد که آثار هدایت همچنان بازار دارد مشتاقان مطالعه این آثار روز بروز بیشتر و بیشتر میشوند.
مدیر انتشارات علمی که قرارداد محکمی با تمامی ورثه هدایت به امضاء رسانده و فتوکپی آن را نیز منتشر کرده بود قرار داده شکایتی هم در دادسرا مطرح کرده بود .او در این مورد هم گفته بود:
شکایت در دادسرا بنفع ما تمام شد زیرا حق باما بود و امیر کبیر متعهد شده است. که کتاب ها را طبق حکم بازپرس در اختیار ما قرار دهد .
بازپرس شعبه ۴ دادسرا در بررسی شکایت ما به سه تخلف امیر کبیر نظر داشت .
۱. برخلاف تعهد آثار هدایت را با کاغذ و چاپ خیلی بدی عرضه میکرده است .
۲ .کتابها را در قطع جیبی بنام انتشارات پرستو انتشار میداده است .
۳.با تمامی ورثه هدایت قرارداد نداشته است .
زندانی شدن مستعان
محمد علی در پاسخ این پرسش که از چه وقت به رقابت با امیر کبیر پرداخته اید؟
گفته بود : در واقع اختلاف را آنها بوجود آوردند موسسه ما یکی از قدیمی ترین موسسات انتشاراتی در ایران است و خانواده ما از ۱۱۰ سال پیش (۱۳۵۶)درکار انتشار کتاب بوده اند.
خود من تایاد دارم در کتاب غرق بوده ام عاشق اینکار هستم و روزی ۱۴ ساعت کار میکنم اگر ثروت خانوادگی خودرا جز در راه کتاب در راه دیگری بکار میانداختیم حالا مثل او ناسیس یک غول ثروت میشدیم اما ما بکار کتاب پرداختیم.
امیر کبیر با خاطرات سیاسی فرخ رقابت باما را شروع کرد. در مورد چاپ بینوایان به اوج خود رسانید یعنی در شرایطی که ما با مستعان قرارداد محکمی برای چاپ بینوایان داشتیم وارد مذاکره شد.
پیرمرد را فریب داد. بطوریکه وقتی شکایت مطرح شد کم مانده بود مستعان زندانی شود که من بچنین کارتو هین آمیزی آنهم در حق یک نویسنده و مترجم قدیمی رضایت ندادم از حق خودم گذشتم از منافع موسسه ام چشم پوشیدم تا مستعان زندانی نشود در مورد هدایت من بر حسب تصادف متوجه واقعیات تلخ شدم و وقتی باورثه هدایت به مذاکره پرداختم آنها بمن گفتند که : شما ناجی ما شده اید .
گروه گزارش