“آژنگ نیوز”:در پرتغال، کتابفروشیهای دست دوم و عتیقهجات «آلفارابیستا» نامیده میشوند، زیرا کلمه «آلفارابیو» (که «آلفارابیستا» از آن گرفته شده است) معمولاً به «کتاب قدیمی» اشاره دارد. گمان میرود اصطلاح «آلفارابیو» از نام فارابی، روشنفکر قرن دهم اهل ایران که به خاطر آثارش درباره ارسطو شناخته میشد، گرفته شده باشد. با گذشت زمان، این کلمه برای توصیف کتابهای قدیمی و متعاقباً مغازههایی که آنها را میفروشند، تکامل یافته است.

بنابر این سوال اصلی این است که «چه ارتباطی بین فارابی، متفکر اسلامی قرن دهم در ایران، و کتابفروشیهای قدیمی در پرتغال که با نام «کتابخانههای الفارابیستا» شناخته میشوند، وجود دارد؟» به گفته خوزه پدرو ماچادو، زبانشناس پرتغالی، کلمه «الفارابیستا» مستقیماً از نام مستعار الفارابی گرفته شده است. اگرچه او در زمان اندلس زندگی میکرد، بعید است که به شبه جزیره ایبری سفر کرده باشد. با این وجود، سعید اندلسی، قاضی و نویسنده اهل تولدو، زندگینامه او را تقریباً یک قرن پس از مرگش نوشت. این نشان میدهد که آثار او چقدر سریع در سراسر جهان اسلام گسترش یافت.
برای درک چگونگی پیدایش کلمه «الفارابیستا»، باید به کارهای فکری این مرد بپردازیم. فلسفه سیاسی، اخلاق، فلسفه زبان، منطق، ریاضیات و موسیقیشناسی تنها برخی از موضوعاتی هستند که او روی آنها کار کرده است. آیا این چیزی نیست که در «کتابخانههای الفارابیستا» پیدا میکنید؟ انبوهی از کتابها در مورد همه چیز. علاوه بر این، همانطور که در دانشنامه بریتانیکا نوشته شده است: «تفکر فلسفی فارابی از میراث آموزههای ارسطویی -اسلامی قرن دهم بغداد تغذیه میشد.
خدمت بزرگ او به اسلام این بود که میراث یونانی را، آنطور که برای اعراب شناخته شده بود، برداشت و نشان داد که چگونه میتوان از آن برای پاسخ به سؤالاتی که مسلمانان با آن دست و پنجه نرم میکردند، استفاده کرد.» ایده استفاده از منابع دانش باستانی برای آگاهیبخشی به ایدههای معاصر (در این مورد، اسلام) با ایده در دسترس قرار دادن دانش باستانی از طریق کتابهای باستانی سازگار است.
گروه گزارش