“آژنگ نیوز”: زمانی که اغذیه فروشی و کتاب فروشی برا ی کسب درآمد رقابت میکردن؛کتب فروش ها شکست خوردند!در شهر تهران و در سال ۱۳۴۷ خورشیدی برابر یک کتاب فروشی؛ دهها اغذیه فروشی و مشروب فروشی و بلکه بیشتر وجود داشت.در همین زمان اگر میخواستند آمار کتابفروشها را ارایه کنند نه اتحادیه صنف کتابفروش و نه سایر موسسات عمومی و شهر آمار مغازه های کتابفروشی تهران را نداشتند.حتی وقتی با پشتکار ویژه ای که برای تهیه آمار تلاش می شد پاسخ یاس آور و منفی بود.اما اغذیه فروشان و مشروب فروشی ها حساب و کتاب و آمار داشتند .در این زمان در سراسر تهران حدود چهار هزار و اندی مشروب فروشی و اغذیه فروشی موجود بود.
اتحادیه صنف اغذیه فروشی ها از تایید این مطلب که کار اغذیه فروشی در تهران سکه است سر باز می زد ولی به طور ضمنی تایید میکرد که تقاضای تاسیس اغذیه فروشی هر روز بیشتر می شده است.و اینکار علتی جز سود سرشاری که در این مراکز بدست می آمد نبود.
مانوکیان رییس اتحادیه صنف اغذیه فروش در سال ۱۳۴۷ از حقوق افراد صنفش دفاع کرده و میگفت وضع دوره و زمانه طوری است که مردم دیگر فرصت تهیه غذا در خانه را ندارند و یکی از افراد صنف می گوید وقتیکه قسمتی از وقت مردم توی صف اتوبوس و تاکسی میگذرد و یا برای رفت و برگشت سر کار چند ساعت وقت لازم است دیگر نمی شود در خانه غذا پخت وقت را صرف انکار کرد و طبیعی است که مردم شهر به مراکز تازه ای احتیاج دارند و آن مراکز همین اغذیه فروشی ها است و به این علت کار و کسب این افراد رونق دارد و به خصوص شبها تعداد افراد ساندویچ و زبان خورد در این مغازه ها محسوس است.
در برابرعایدات این مراکز کسب و کار کتابفروشی رونقی ندارد و ده کتابفروشی در مدت یک روز برابر یک اغذیه فروشی؛کاسبی نمیکرد. اینکار موجب دلسردی فروشندگان کتاب و عدم گسترش شعبات فروش و مراکز نشر کتاب در تهران بود.
یکی از کتابخوانهای تهران در این زمان میگوید:کتابفروشی های تهران سَمبَل کاری میکنند و چون در کارشان به سود بیشتر از جنبه معنوی کتاب توجه دارند . روی این اصل هر روز کارشان کساد می شود و مردم نیز به این ترتیب کمتر رغبت به خواندن کتاب پیدا میکنند.
یکی از کتابفروشی های قدیمی عقیده داشت که کتابفروشی های تهران گاهی کتاب را کیلویی می فروشند و زمانی روی کتاب تجارت میکنند و چون اکثر افراد صنف اشتغالاتی سوای کتاب فروشی دارند ؛اینکار چرخ پنجم زندگی آنهاست و عدم وجود آن برایشان یکی است و راز عدم پیشرفت کتبخانه و افزایش تعداد کتاب خوان در شهر تهران نیز همین است.
عده ای می گویند اتحادیه صنف کتاب فروش باید قرائت خانه دایر کرده و در این قبیل مراکز مردم را وادار به خواندن کتاب نماید.افراد این صنف کتاب را در حد قدرت پرداخت مردم قیمت گذاری نکرده است و در طبع و توزیع رعایت این نکته را نمیکنند و به این دلیل است که صنوفی مانند اغذیه فروش بیش از کتاب فروش در شهر رونق میگیرد کتاب و کتاب خوان در بوته اجمال می ماند.
تهیه و تدوین حسن محرابی
منبع:نشریات سال ۱۳۴۷ خورشیدی
گروه تاریخ