“آژنگ نیوز”: نگاهی به وضعیت آماری مدارس ایران در اواخر قاجار و اوایل دوره پهلوی اول بیانگر ضرورت برنامه ریزی گسترده برای فراهم کردن شرایط تحصیلی مناسب بود.
بر اساس در سال ۱۲۹۱ عده فارغ التحصیلهای دوره ابتدائی کشور ۴٧ تن بود که سه تن از آنها دختر و ۴۴ تن پسر بوده است .
در سال ۱۲۹۹ عده فارغ التحصیلان ابتدائی عبارت از ۶٠٩ پسر و ١١۴ دختر بوده است ولی از آن سال به بعد روند روبه رشدی شکل گرفت و سال بسال آمار رو بترقی نهاد بطوری که در سال ۱۳۱۰ عده فارغ التحصیل های ابتدائی کشور به۵۶٣٣ تن که ۴٢۴٩ آنها پسر و ١٣٨۴ دختر بود ترقی نمود.
در سال ۱۳۱۴ جمع قبولشدگان دوره ابتدائی به ٨٨٨۴ تن بالغ گردید .در سال ۱۳۱۷ شماره آنها به ۱۶۲۳۳ تن که ۱۲۳۰۳ آنها پسر و ۳۹۳۰ دختر بود رسید.در سال ۱۳۱۹ عده فارغ التحصیل های ابتدائی به ۱۷۷۹۷ تن بالغ گردید که ١٢٨۴٧ پسر و ۴٩٧٠ دختر بود.
دبیرستان
در سال ۱۲۹۳ در سراسر کشور فقط ۹ تن آنهم پسر؛ از دوره شش ساله متوسطه فارغ التحصیل شدند ؛ ولی سال بعد از آن که سال ۱۲۹۴ باشد فقط یکنفر فارغ التحصیل دوره شش ساله دبیرستان داشته ایم و تصور میرود همین دوره برای معرفی و نشان دادن فقر فرهنگی در آن زمان کافی باشد و واقعاً حیرت آور است کشوری که همواره مهد تمدن و فرهنگ جهان بوده و آموزشگاه هایی نظیر نظامیه در آن تأسیس شده است در عرض یکسال یکنفر فارغ التحصیل دوره متوسطه داشته باشد. شگفتی در اینجاست که تا سال ۱۳۰۰ این پیکره ترقی نمینماید و باز در آن سال هم وقتی به آمار نگاه میکنیم میبینیم در سراسر کشور فقط نفر فارغ التحصیل متوسطه داشته ایم .
در سال ۱۳۰۰ شماره آنها به١١٠ میرسد و در سال ۱۳۰۷ برای نخستین بار ۴٠ نفر از دوشیزگان نیز بدریافت گواهی نامه متوسطه نائل میگردند.
آماری که در دست است راجع به فارغ التحصیل های آموزشگاه های عالی سکوت اختیار کرده ولی مسلماً آنچه بوده چیز قابل توجهی نبوده است که آمارگران از ثبت آن خودداری نموده اند. این آمار عده فارغ التحصیلهای آموزشگاه های عالی را در سال ۱۳۰۱ – ۱۳۰۲ ۱۵ تن ذکر می کند و تا سال سال ۱۳۱۰ شماره آنها هنوز به ۱۰۰ نمیرسد ولی از سال ۱۳۱۱ ببعد که در حقیقت دانشکده های کشور سر و صورتی بخود گرفته بود شماره فارغ التحصیل های آموزشگاههای عالی مرتباً رو با فزایش میگذارد.
بطوری که در آن سال (۱۳۱۱ – ۱۳۱۲) عده فارغ التحصیلها ۱۱۵ و در سال ۱۳۱۳ – ۱۳۱۴ به۱۸۳ میرسد و در سال ۱۳۱۴ – ۱۳۱۵ تقریبا دو برابر شده به ۳۰۰ نفر میرسد و در سالهای بعد مرتبا این پیکره ها رو بترقی نهاده و در سال ها بعدی گروهی از دختران دانش پژوه نیز بگرفتن دانشنامه از هفت دانشگاه مختلف نائل گردیدند.
رویهمرفته عده فارغ التحصیلهای دبستان و دبیرستانها و دانشکده ها و دانشسراها درسال ۱۳۱۷ به ٢۴٠۵۴ تن بالغ گردید، در صورتی که در سال ۱۲۹۱ جمع کل فارغ التحصیلها ۴٧ تن بوده است.
گروه تاریخ