“آژنگ نیوز”: آسیاب های بادی نشتیفان خاف در کشورمان ایران بین ۵۰۰تا ۱۰۰۰ سال قدمت دارند. نشنال جئوگرافیک یک تصویر قابل توجه از شهر پوشیده از برف و از این آسیابها را در سال ۱۹۰۹ میلادی یعنی تقریبا یک قرن قبل ثبت کرده است.
این آسیاب‌های بادی که از خاک رس طبیعی، کاه و چوب ساخته شده‌اند، تخمین زده می‌شود که برای ۱۰۰۰سال دانه‌های آرد را آسیاب می‌کردند.
مردم محلی در خصوص کابرد این آسیابها میگفتند:”گندم را می گذاریم، پودر (آرد) می گیریم، نان درست می کنیم، لذت می بریم!
نمونه کوچک از این مدل از آسیاب‌های بادی نشتیفان که در موزه‌ای آلمانی به نمایش گذاشته شده است. این نمونه های کوچک به خوبی فناوریپیشرفته و نیز کارآمدی آنها را نشان می‌دهد.
آسیاب‌های بادی نشتیفان چندان شبیه آسیاب‌های بادی اروپایی که امروزه بیشتر با آنها آشنا هستیم، نیستند. آنها به گونه ای متفاوت هستند.
آسیاب‌های بادی نشتیفان دارای یک محور عمودی هستند، آرایشی که در آن سنگ‌های آسیاب به میل محرک عمودی آسیاب بادی متصل می‌شوند. آس بادهای نشتیفان با سرعت ۱۹۰کیلومتردر ساعت، تیغه ها ومیل را می چرخانند، که این نیرو نیز سنگ های آسیاب را می چرخانند و دانه ها را آسیاب می کنند.
نقطه ضعف این سبک آسیاب بادی با محور عمودی (به نام پانمون) این است که از آنجایی که صفحات باد به صورت افقی می چرخند، فقط یک طرف انرژی باد را جذب می کند در حالی که نیمه دیگر مخالف جریان باد است. (به همین دلیل، آسیاب‌های بادی نشتیفان از یک طرف محافظت می‌شوند.) در نتیجه، تیغه‌ها هرگز نمی‌توانند سریع‌تر یا حتی با سرعت باد حرکت کنند.
جزیات دقیق تر عملکرد این آسیابها در کتاب جغرافیای تاریخی ولایت زاوه به این صورت ذکر شده است که چرخ و پره های غول آسایی را که ۴۸ بال و ۳۲ پر و ۸ درگاه دارد و بر بام آسیاب و جهت وزش باد قرار گرفته اند. اندام این چرخ و پر از خرپلی سنگین و محکم ساخته شده اند و باد با عبور از دروازه ای بادگیری با زوایای درگاه های هشت‌گانه می رسد و چرخ و پر را به حرکت در می‌آورد. از حرکت چرخ و پر نیرویی به تیر آسیاب منتقل می شود و چون سر دیگر به سنگ رویی آسیاب متصل است، لاجرم سنگ هماهنگ با گردش تیر باید بچرخد و می‌چرخد.
زمانی که سنگ رویی بدین ترتیب به حرکت در می آید چوب کوچکی به نام لک لکی را با خود می جنباند و حرکت لک لکی باعث ارتعاش دو بره که ناودانی چوبی از گندم پرخو است که به وسیله آن به شیار سنگ ها می رسد. دول بره در حرکت افقی گندم را آهسته آهسته از پرخوی گندم (مخزنی که گندم را در آن می‌ریزند) به حفره میانی سنگ هدایت می‌کند. طبیعی است هر چه باد سریع‌تر بوزد سنگ گردش سریع‌تری دارد و چون سنگ به سرعت بچرخد حرکت لک لکی و لرزش دول بره مقدار گندم زیاد تری را به میان سنگ‌ها می برد.
همچنین باید اشاره کرد که آسیاب های بادی به سبک هلندی دارای یک محور افقی هستند که در آن تیغه ها به موازات برج های خود می چرخند.
آسیاب های بادی مانند توربین های بادی نیستند. توربین های بادی برق تولید می کنند. آسیاب‌های بادی مانند آسیاب‌های بادی در نشتیفان در اصل برای آسیاب کردن غلات و پمپاژ آب طراحی شده بودند.
گروه تاریخ