ابراهیم مرادی متولد انزلی بود واز یاران میرزا کوچک نیز به شمار می رفت. گفته می شود در مدرسه رشدیه انزلی به آموزش گریگور یقیکیان و سالن سینما تئاتر شخصی مرحوم میرزا عباس خان عمید همایون انزلیچی با هنر تئاتر آشنا گردید. ابراهیم مرادی پس از شکست جنگلی‌ها برای بار نخست به شوروی گریخت و در جریان اقامت اجباری‌اش در مسکو جذب حرفه‌ی عکاسی وبعدها فیلمبرداری شد.

image 11 - پایگاه اطلاع رسانی آژنگ

این کارگردان گیلانی پس از بازگشت به ایران در سال 1309کار فیلم‌برداری برای ساخت فیلم بلندی که بعدها «انتقام برادر» یا «روح و جسم» نام گرفت را در انزلی، آغاز کرد. این فیلم نهایتاً به شکلی ناقص در همان سال در سالن ارامنه‌ی شهر رشت به مدت 55 دقیقه به نمایش درآمد. پس از این, فیلم بوالهوس را در لنگرود ساخت و سالها در حوزه سینمایی به فعالیت پرداخت ,تا اینکه عاقبت در سال 1356 بدرود حیات گفت.

مرادی ساخت و فیلمبرداری فیلم صامت انتقام برادر یا روح وجسم را در سال 1309 وهم‌زمان با فیلم‌برداری «آبی و رابی» توسط اوگانیانس آغاز کرد. اما از آن‌جا که سینما در ایران هنری ناشناخته بود، هیچ کس حاضر به کمک مالی به او نشد و او نتوانست در آن سال بیش از هفتصد متر آن را بگیرد. چون روند تولید فیلم به شکلی نسبتاً کامل تا سال ۱۳۱۰ طول کشید، فیلم «انتقام برادر» سومین فیلم داستانی ایرانی است که در تهران به نمایش درآمد و از آن‌جا که تاریخ نویسان سینما زمان نمایش یک فیلم را در پایتخت ملاک داوری تاریخی خود قرار می‌دهند، نوشته‌اند مرادی سومین فیلم بلند سینمایی ایران را ساخته است که نادرست است. فیلمبرداری «آبی و رابی» ساخته‌ی آوانس اوگانیانس که از آن به عنوان نخستین فیلم فارسی نام برده می شوددر تابستان و پائیز ۱۳۰۹ انجام شده که به عنوان نخستین فیلم تاریخ سینمای ایران مشهور گشته است. نخستین لوکیشن (محل فیلمبرداری) در تاریخ سینمای ایران هم با این حساب در گیلان خواهد بود. همچنین نخستین بازیگران زن تاریخ سینمای ایران، خانم‌ها لیدا ماطاوسیان و ژاسمن ژوزف، از ارامنه‌ی ساکن بندر انزلی، نخستین زنانی هستند که در یک فیلم ایرانی نقش آفرینی کرده‌اند. در آن سال‌ها، خانم‌های ارمنی برخلاف خانم‌های مسلمان حق داشتند که بدون حجاب و با کلاه‌های جور واجور در خیابان‌ها ظاهر شوند و به همین دلیل حضور آن‌ها درنمایش‌نامه‌های مختلف و نیز در فیلم‌ها سر وصدایی به وجود نمی‌آورد. مرادی یا توجه به آشنایی‌اش با تئاتر از این موضوع در آن زمان استفاده کرده بود.

image 12 - پایگاه اطلاع رسانی آژنگ

ابراهیم مرادی پیش از ساخت فیلم «انتقام برادر» در سال ۱۳۰۷ برای دومین بار به طور مخفی به شوروی و مسکو نیز سفر کرده بود، و برای یادگیری بیشتر فیلمسازی و تهیه ابزارآلات ساخت فیلم به لنینگراد هم رفت.
دومین فیم مرادی «بوالهوس» نام دارد. در سکانس‌های آغازین فیلم بوالهوس که در سال ۱۳۱۳ در لنگرود ساخته شده به بخش‌هایی از آداب و رسوم و فرهنگ توده‌های روستایی شرق گیلان اشاره می‌شود. اما این موضوع با پیگیری داستان عشقی ـ اخلاقی فیلم به بیراهه می‌رود. با این همه بوالهوس نسبت به سایر فیلم‌های مشابه‌اش در آن زمان یعنی «حاجی آقا آکتور سینما» و «دختر لر» دارای انسجام و ساختار قوی‌تری است. که نشان از استعداد و شناخت بیشتر ابراهیم مرادی نسبت به سینما دارد. وی پس از کناره گیری از سینما در سال ۱۳۵۱ مدرسه «کودک پاد» را با هدف کشف کودکان استثنایی و نابغه تأسیس نمود و پنج سال بعد در ۷۹ سالگی به سال ۱۳۵۶ درگذشت.

نویسنذه:احمد زاهدی لنگرودی

گروه تاریخ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *